câu chuyện thần tiên, cũng vậy mà thôi: Nếu được che chở, nâng niu, bồi
dưỡng, nó sẽ thành đạt vô chừng! Khi trong vườn có một đóa hồng nở do
nhiều giống ghép thành, một đóa thanh tân, thôi thì các bác làm vườn thi
nhau trầm trồ không ngớt tiếng. Người ta để riêng nó ra, người ta chăm sóc,
hậu đãi. Nhưng không có kẻ làm vườn chăm sóc cho con người ta. Chú
Mozart bé này cũng như bao đứa bé khác, sẽ không thoát khỏi cái máy dát
gọt. Mozart sẽ tìm thấy những khoái cảm tuyệt vời trong thứ âm nhạc thối
tha: giữa xú khí những hàng cà phê khiêu vũ, Mozart bị lên án mất rồi.
Tôi quay trở về toa mình. Tôi tự nhủ: những người kia không hề đau đớn
với thân phận họ. Và đây không phải lòng bác ái đang xui tôi bứt rứt. Đây
không phải việc lân mẫn xót xa trên một vết thương thiên thu còn chảy máu
trở lại. Những kẻ mang vết thương kia không hề cảm thấy mình bị thương.
Bị tổn thương, bị xúc phạm tại đây, dường như là toàn thể nhân loại, chứ
không phải là một cá nhân. Tôi không tin ở lòng thương hại. Cái xui tôi bứt
rứt là quan điểm kẻ làm vườn. Điều xui tôi bứt rứt không phải là sự khốn
cùng kia, vì con người ta dù sao rồi cũng nằm yên trong đó được như bọn
lười biếng ôm bồng cái “con lười biếng” mà nằm yên. Bao nhiêu thế hệ
người Đông Phương sống trong hẩm hiu hiu hắt mà vẫn hài lòng. Điều xui
tôi bứt rứt, những tổ chức tô cháo bình dân không giải tỏa được. Điều xui
tôi bứt rứt, không phải chuyện đói rách lồi lõm đó, không phải cảnh xấu xa
tồi tàn đó. Điều xui tôi bứt rứt là trong mỗi con người kia, có một Mozart bị
giết hại.
Chỉ có Tinh Thần thổi qua đất thó, là có thể tạo nên con Người.
[1]
cf. Nguyễn Du:
