Nhưng phong cảnh phiến loạn không còn, thì cuộc chơi chấm dứt. Cap
Juby, Cisneros, Puerto-Cansado, la Saguet-El-Hamra, Dora, Smarra, chẳng
nơi nào còn chút chi bí mật. Những chân trời rộng mở ta đã từng đăm đắm
đuổi theo, đã lần lượt chìm tan đâu mất cả, như những côn trùng sặc sỡ
chợt sa vào bàn tay tóm bắt, chợt tan tành những lộng lẫy sắc hương.
Nhưng cái kẻ đăm đăm đuổi theo, dẫu có xiêu hồn lạc phách, cũng không
hẳn là ngốc nghếch chịu làm thứ đồ chơi cho ảo tưởng dồi tung. Chúng tôi
không u mê nhầm lẫn, lúc lao đầu vào khai phá cỏ chân mây. Vị Hoàng Đế
kia trong truyện Nghìn Lẻ Một Đêm cũng vậy, ông theo đuổi một thể chất
quá khinh khiêu phiêu bồng phong nhị, cho đến nỗi những kiều diễm thiên
hương bốc hơi là thế, mà vẫn phải cứ lần lượt từng cánh sa rụng giữa bình
minh, trong vòng tay ông còn ngẩn ngơ ghì siết, ấy cũng vì chớm chạm vào
thì cánh vàng băng tuyết bỗng đứt mạch nguyên truyền mà ngất lịm trôi xa.
Chúng tôi từng nuôi dưỡng mình bằng ảo mộng hoàng sa, những kẻ khác
mai sau sẽ về đây có lẽ, sẽ đào sâu những con giếng dầu hôi, sẽ làm giàu
với những hàng hóa nọ. Nhưng họ sẽ về, là về quá muộn mà thôi. Bởi
chưng những bãi kè, cụm dứa, những vùng xanh là cấm địa ban sơ, và
những hột bụi trinh nguyên của những vỏ nghêu, vỏ hến, vỏ hào ba góc
hẹp, đã muôn vàn ẩn bí riêng trao – cho chúng tôi cái phần riêng mật ngọt,
riêng một giờ phụng dâng ngây ngất, chúng tôi lao đầu vào là chúng tôi
riêng sống đó chứ sao.
*
Sa mạc ư? Một lần tôi có dịp ghé vào, cập bờ sa mạc theo con đường: từ
giữa trung tâm. Trong một chuyến bay sang Đông Dương năm 1935, tôi lại
băng mình vào Du Dương Ai Cập, nhớ nhung người đổ quán phố
Alexandrie, sát biên thùy Libye ngõ hạnh, đắm đuối chìm trong hoàng sa lộ
đoản cho trầm luân thân phận giữa lưới nhựa keo sơn, tưởng chết ra ma, mà
rồi ra chưa chết. Đây là câu chuyện.
