Hai hôm sau, lại có tin một vị khách nữa đến. Lần này, tin do một liên
lạc từ Jufurê mang tới - một thanh niên thuộc lứa kafô thứ tư mà Kunta
cùng các bạn nó biết rất rõ, mặc dù, lên mặt người lớn, anh ta làm như chưa
bao giờ thấy cái bọn nhóc thuộc lúa kafô thứ ba này không thèm ngó ngàng
gì đến chúng, anh ta chạy tới chỗ kintangô và vừa thở rốc vừa báo là Kujali
Njai, một graiốt nổi tiếng khắp Gămbia, sắp sửa đến thăm trại tập hẳn một
ngày.
Ba hôm sau, ông lão tới cùng với một số thanh niên thuộc gia đình
ông. So với bất cứ vị graiốt nào Kunta đã thấy trước đây, thì ông cụ già hơn
nhiều - già đến nỗi trên thực tế, bên cạnh cụ, kintangô hoá ra trẻ. Sau khi ra
hiệu cho bọn trẻ ngồi xệp thành hình bán nguyệt quanh mình, ông già bắt
đầu kể quá trình ông trở thành graiốt như thế nào. Cụ kể cho chúng nghe,
trong những năm học hỏi thời trai trẻ, mỗi một graiốt đã chôn sâu thành
tích của tổ tiên trong tâm trí như thế nào. "Bằng cách nào khác mà ta có thể
biết được những việc làm lớn lao của các vua, các thánh nhân, các nhà săn
bắn và các chiến binh thời xưa, sống trước ta hằng trăm vụ mưa? Ta có gặp
các vị đó không?" ông cụ hỏi, "Không! Lịch sử dân tộc chúng ta được
truyền tới cho tương lai từ đây này". Và cụ vỗ vào mái đầu bạc của mình.
Cái câu hỏi vẫn nằm trong trí mỗi đứa trẻ đã được vị graiốt già giải
đáp: chỉ có các con trai các graiốt mới có thể trở thành graiốt. Thật vậy bổn
phận trọng đại của họ là phải trở thành graiốt. Kết thúc kỳ rèn luyện trưởng
thành là những thiếu niên ấy - như tốp cháu nội của chính cụ hôm nay đang
ngồi bên cụ đây - liền bắt đầu học tập và đi du hành với những vị huynh
trưởng chọn lọc, nghe đi nghe lại mãi những tên tuổi lịch sử và những câu
chuyện được truyền lại và, đến kỳ đến lúc, mỗi thiếu niên sẽ thuộc cái phần
đặc biệt trong lịch sử của cha ông đến tận chi tiết cặn kẽ nhất, đầy đủ nhất,
đúng như đã được kể cho cha mình về cha của cha mình. Rồi tới một ngày
nào đó, chàng trai trở thành người đàn ông trưởng thành, có con, và anh ta,
sẽ kể cho chúng nghe những truyện ấy, sao cho các sự kiện của quá khứ xa
xưa sẽ sống mãi.
