Kunta xoay thế ngồi, buông thõng chân một lúc qua mép cái sàn chòi
nhỏ bé để cho bắp thịt khỏi bị chuột rút. Con chó Uôlô nằm cuộn tròn trên
mặt đất bên dưới anh, bộ lông nâu mượt lấp lánh dưới ánh trăng, nhưng anh
biết nó chỉ giả vờ ngủ, mũi và tai vẫn ngọ nguậy tỉnh táo rình từng mùi mơ
hồ nhất hoặc từng tiếng động để chồm lên sủa và rượt theo những con khỉ
đầu chó gần đây hầu như đêm nào cũng xuống phá ruộng lạc. Trong mỗi
một phiên canh phòng dài dặc, ít có gì khiến Kunta thích thú hơn là những
lúc - dễ thường một đêm có tới mươi mười hai lần như thế anh bị kéo bật ra
khỏi dòng suy nghĩ bởi tiếng hầm hè đột ngột đằng xa của một con khỉ đầu
chó nào đó bị báo vồ trong bụi rậm - nhất là nếu tiếng gầm gừ của con khỉ
đầu chó chuyển thành tiếng rít lên rồi mau chóng câm bặt, có nghĩ là nó
không chạy thoát.
Nhưng giờ đây, khi Kunta ngồi trên mép chòi, nhìn rộng ra khắp cánh
đồng, tất cả đều ắng lặng. Dấu hiệu duy nhất của sự sống, trên thực tế, bên
kia bãi cỏ cao, là ánh lửa vàng bập bùng của một mục đồng người Fulani ở
phía xa, anh ta khoa bó đuốc cỏ khô để xua một con thú nào đó, có lẽ là
một con linh cẩu, đang lảng vảng quá gần đàn bò của mình. Người Fulani
chăn dắt gia súc khéo đến nỗi nhiều người cho rằng họ có thể nói chuyện
thật sự với loài vật. Và Ômôrô đã từng kể cho Kunta là mỗi ngày, những
người Fulani thường rút một ít máu ở cổ bò ra, trộn với sữa để uống, xem
như một phần tiền công chăn dắt. Thật là một dân tộc kỳ lạ, Kunta nghĩ
bụng: "Tuy không phải là nòi giống Manđinka, họ cũng gốc gác ở Gămbia
như anh. Vậy những người - và phong tục - ở bên kia biên giới đất nước
anh chắc hẳn còn kỳ lạ hơn biết bao nhiêu.
Trong vòng một tuần trăng sau khi cùng với Lamin đi săn vàng trở về,
Kunta cứ háo hức muốn lên đường một lần nữa - mà lần này thì để làm một
cuộc viễn du thật sự. Anh biết nhiều thanh niên khác cùng lứa kafô đang dự
định du hành đến một nơi nào đó ngay sau khi thu hoạch lạc và mạch kê
xong, nhưng không gã nào mạo hiểm đi xa. Còn Kunta thì muốn được nhìn
thấy và đặt chân lên cái nơi xa xôi gọi là Mali, tại đó, trước đây khoảng ba,
