những tấm vải dường như đầy ắp gió. Ngảnh đầu nhìn quanh Kunta thấy
một hàng rào tre cao hơn đầu người dăng suốt chiều ngang của con tàu lớn.
Chính giữa hàng rào, lộ ra cái miệng há đen ngòm của một vật đồ sộ bằng
kim khí nom gớm chết với một ống rỗng, dài, thành dầy và những đầu gậy
kim khí giống như những gậy bọn tubốp cầm ở dọc lan can. Cả cái vật kếch
sù kia lẫn những cây gậy đều chĩa về phía Kunta cùng các tù nhân khác bị
tập trung.
Nhân lúc những còng cổ chân đang được nối vào sợi dây xích mới,
Kunta có dịp nhìn kỹ người bạn cùm Uôlôf lần đầu. Cũng giống như Kunta,
người bác ta bê bết cặn bẩn từ đầu đến chân. Xem chừng bác ta trạc tuổi
Ômôrô, cha Kunta, mặt có những nét cổ truyền của bộ lạc Uôlôf và da rất
đen. Lưng bác rỉ máu từ những vệt roi cứa và mủ ứa ra từ một dấu dùi nung
hình chữ LL giữa hai bả vai. Vì cả hai cùng dõi mắt vào nhau, Kunta nhận
ra rằng người Uôlôf đang trừng trừng nhìn mình cũng với vẻ kinh ngạc như
thế. Giữa sự náo động, họ có thì giờ nhìn kỹ cả những tù nhân trần truồng
khác, hầu hết đầu khiếp hãi lắp bắp không ra tiếng. Bằng vào những đặc
điểm diện mạo khác nhau, những hình xăm riêng của từng bộ tộc và những
dấu rạch trên da, Kunta có thể nhận ra một số là người Fula, người Jôla,
người Xêrer và người Uôlôf như người bạn cùm của anh, nhưng đa số là
người Manđinka - còn một số người khác, anh không biết chắc lắm. Kunta
phấn khởi trông thấy người mà anh dám chắc là đã giết chết tên hắc gian.
Đích thị anh ta là người Fula, khắp mình anh bê bết máu do trận đòn bữa
trước.
Phút chốc, họ bị vụt túi bụi và dồn về chỗ có một dãy mười tù nhân
khác đang bị tưới đẫm những xô nước biển múc từ mạn tàu lên. Rồi những
tên tubốp khác cầm những chổi cán dài cọ người các tù nhân đang rống lên.
Kunta cũng la khi luồng nước mặn xói vào người rát buốt như lửa đốt ở
những vết roi cứa tướp máu và chỗ dùi nung trên lưng. Anh càng gào to
hơn khi những rễ chổi cứng không những làm bong và cạo đi một phần cáu
bẩn đóng bánh trên mình, mà còn làm toác những vết roi đã đóng vảy ra
