"Phải, đúng là cái tên ấy. Tôi đã nghe thấy làng anh ta đánh trống báo tin
dữ". Kunta òa lên nức nở, trong đầu tràn ngập những hình ảnh cuồn cuộn:
nào gia đình anh xúm quanh con gà trống trắng giãy giụa đập cánh rồi ngã
ngửa ra chết, nào mõ làng đi loan tin buồn cho mọi người, rồi dân làng đến
với Ômôrô, Binta, Lamin, Xuoađu và thằng cu con Mađi, tất cả ngồi xổm
quanh nhà, khóc lóc trong khi trống làng nện rõ từng lời từng chữ báo cho
bất cứ ai có thể nghe thấy, biết rằng một người con của làng Jufurê tên là
Kunta Kintê nay kể như đã vĩnh viễn ra đi.
Người ta bỏ hàng ngày trời bàn bạc tìm lời giải đáp cho câu hỏi: "Làm
sao có thể tấn công và tiêu diệt bọn tubốp trên tàu này?" Có ai có vũ khí gì,
hoặc biết có gì khả dĩ dùng làm vũ khí không? Không ai có cả. Trên boong
tàu, có ai nhận thấy bọn tubốp để lộ sự sơ suất hoặc nhược điểm nào khả dĩ
lợi dụng được để mở một cuộc tấn công bất ngờ không? Một lần nữa, câu
trả lời lại là không. Tin tức lợi hại nhất được rút ra qua lời hát của tốp phụ
nữ trong khi đám tù nam nhảy múa: cùng đi với họ trên chiếc thuyền lớn
này, có khoảng ba mươi tên tubốp. Chúng có vẻ đông hơn thế, song các tù
nữ có điều kiện để đếm chính xác hơn. Chị em còn cho biết là lúc khởi
hành có nhiều hơn, song tám tên đã chết. Chúng được bó vào trong những
tấm vải trắng khâu lại và vứt xuống biển trong khi tên trùm tubốp tóc bạc
lầm rầm đọc trong một quyển sách gì đó. Chị em cũng hát rằng bọn tubốp
hay đánh nhau dữ dội, thường thường là do cãi cọ tranh giành quyền
"dùng" chị em trước.
Nhờ những lời hát của chị em, hầu hết những gì xảy ra trên boong tàu
đều được nhanh chóng thuật lại cho đám tù nhảy xiềng và sau đó lại được
đưa ra bàn bạc dưới hầm tàu. Thế rồi xảy đến một phát triển mới đầy phấn
khởi: đã bắt được liên lạc với những người bị xiềng ở tầng dưới. Khoang
hầm Kunta nằm đột nhiên im lặng, rồi từ chỗ gần cửa hầm, một câu hỏi
vọng xuống: "Dưới ấy có bao nhiêu?" và một lát sau, câu trả lời lan đi ở
tầng của Kunta: "Bọn chúng tôi có khoảng sáu mươi người".
