bao xa anh thấy một tubốp cưỡi trên lưng một con vật khác cũng giống như
con kéo chiếc hòm di động. Hắn cầm một chiếc roi xoắn, và một chuỗi dây
xích nối liền con vật với những còng tay của khoảng chừng hai mươi người
da đen - hoặc nói đúng, phần lớn là da đen, trừ một số da nâu - đang bước
thành một hàng dọc trước mặt hắn.
Kunta hấp háy và hiếng mắt để nhìn cho rõ hơn. Trừ hai phụ nữ mặc
quần áo đầy đủ, còn tất cả đều là đàn ông và đều ở trần từ thắt lưng trở lên,
họ đang hát, giọng buồn tủi sâu xa. Anh lắng nghe kỹ lời hát, nhưng không
hiểu gì cả. Khi chiếc hòm di động chầm chậm vượt qua họ, cả đám người
đen lẫn tên tubốp không buồn liếc mắt về phía đó, mặc dù hai bên kề giáp
tới mức chạm nhau. Kunta thấy lưng họ hầu hết đều chằng chịt vết roi, một
số còn mới toanh; anh đoán thử một số bộ lạc của họ: Fula Yôruba,
Moritanya, Uôlôt, Manđinka. Về những người này, anh dám chắc hơn số
còn lại, trong đó phần lớn chịu cái bất hạnh có bố là tubốp.
Phía bên kia đám người đen, đến hết tầm xa mà đôi mắt toét nhoèn của
Kunta có thể nhìn thấu, trải ra những cánh đồng mênh mông, hoa mầu mọc
nhiều màu sắc khác nhau. Ven đường có một cánh đồng trồng một loại cây
mà anh nhận ra là ngô. Cũng như ở Jufurê sau vụ gặt, các thân cây đều nâu
và tỉa hết bắp.
Lát sau, lão tubốp cúi xuống lấy ra ít bánh mì và thịt ở một cái túi dưới
gầm ghế, bẻ mỗi thứ một miếng đặt lên ghế giữa lão với gã da đen, gã này
lấy mũ đỡ lấy và bắt đầu ăn. Mấy phút sau, gã đen quay lại ném một cái
nhìn dài về phía Kunta đang ngó trân trân và đưa cho anh một mẩu bánh
mì. Từ chỗ nằm, Kunta có thể ngửi thấy mùi bánh thơm phức làm anh nhỏ
rãi, nhưng anh ngảnh đầu đi chỗ khác. Gã đen nhún vai và bỏ tọt miếng
bánh vào mồm mình.
Cố gắng không nghĩ đến cơn đói, Kunta nhìn ra ngoài và trông thấy
phía cuối một cánh đồng một nhóm người lom khom như đang làm việc.
Có lẽ họ là người da đen, anh nghĩ vậy, nhưng họ ở xa quá, khó mà chắc
