phỏng anh còn có ích gì nữa? Trong mười hai tuần trăng kể từ khi anh bị
rứt khỏi Jufurê, anh đã trở nên già hơn tuổi thật của mình biết bao nhiêu.
Một điều vô bổ nữa là dường như chẳng ai tìm ra loại công việc gì ích
lợi cho Kunta làm, mặc dầu anh đã chống nạng đi lại được khá vững vàng.
Anh đã gây được ấn tượng là riêng việc nghĩ về bản thân cũng đủ làm bận
trí anh rồi và anh không cần mà cũng không muốn liên kết với bất cứ ai.
Nhưng Kunta cảm thấy những người da đen kia cũng chẳng tin gì anh hơn
anh tin họ. Dù sao, một mình trong đêm, nhìn trân trân vào bóng tối hàng
giờ liền, anh vẫn thấy cô đơn và chán nản đến nỗi cảm thấy như mình đang
sụp xuống. Y như thể một con bệnh đang lan khắp người anh. Anh vừa
ngạc nhiên vừa hổ thẹn nhận ra là mình đang cảm thấy sự cần thiết của yêu
thương.
Một hôm, tình cờ Kunta đang ở bên ngoài lều thì cỗ xe tubốp lăn bánh
vào sân, với một người đàn ông da nâu nhờ nhờ ngồi cùng ghế với gã xà
ích da đen. Khi tên tubốp xuống xe và vào ngôi nhà lớn, chiếc xe tiến đến
gần dãy lều và lại dừng bánh. Kunta thấy gã lái nắm lấy phía dưới nách
người da nâu đỡ anh ta xuống vì một tay anh ta bị bó vào một cái gì nom
như bùn trắng khô rắn lại. Kunta không biết đó là cái gì, nhưng xem vẻ như
tay anh ta bị thương cách nào đó thì phải. Với trở lại bên trong xe bằng bàn
tay lành, người đàn ông dau nâu lấy ra một cái hộp đen hình thù kỳ dị, đoạn
theo sau gã lái đi xuôi tới một căn lều mà Kunta biết là trống không ở cuối
dãy.
Kunta rất tò mò muốn biết đầu đuôi, đến nỗi sáng hôm ấy anh quyết
định lò cò tới căn lều nọ. Anh không ngờ thấy gã da nâu ngồi ngay ở khung
cửa ra vào. Họ nhìn thẳng vào nhau. Bộ mặt và cặp mắt người lạ không lộ
vẻ gì cả. Cả giọng nói cũng vậy, khi y hỏi "Mầy muốn gì?" Kunta không
hiểu y nói gì. "Mầy một thằng nhọ Phi". Kunta nhận ra cái chữ "nhọ" mà
anh luôn luôn nghe thấy, nhưng tiếng khác thì không biết. Anh đứng đực ra
đó. "Thôi, đi đi!" Kunta nghe rõ giọng gay gắt, cảm thấy y đuổi mình. Anh
