lảng đi, còn hối hả hơn cả mọi khi, rồi chị nhìn thấy cái cối và cái chày trên
bậc cửa.
Đi ra cửa, chị ngó theo Kunta cho đến khi anh khuất bóng, đoạn mở
rộng cánh cửa và nhìn xuống bộ cối giã, chị sững cả người. Nhấc bộ cối lên
mang vào trong bếp, chị kinh ngạc ngắm nghía những đường chạm khắc
công phu, rồi chị bắt đầu khóc.
Đây là lần đầu tiên trong hai mươi năm chị ở đồn điền Uolơ, có một
người đàn ông tự tay làm một cái gì cho chị. Chị thấy trào lên trong lòng
cái cảm giác phạm lỗi về cách chị đối xử với Kunta và chị nhớ lại gần đây
bác vĩ cầm và ông lão làm vườn đã có thái độ đến kỳ cục khi chị phàn nàn
với họ về anh. Hẳn họ đã biết chuyện này - song chị không dám chắc vì chị
biết Kunta vốn kín miệng và dè dặt như thế nào theo cái tác phong Phi châu
của anh.
Bel bối rối không biết nên nghĩ như thế nào - hoặc nên cư xử như thế
nào vào lần tới, khi anh đến hỏi lại về chuyện đi đứng của me-xừ sau bữa
trưa. Chị lấy làm mừng ít ra cũng còn nốt buổi sáng để quyết định thái độ
về chuyện này. Trong khi đó, Kunta ngồi trong lều riêng, cảm thấy như
mình là hai người, một lấy làm nhục nhã hết sức vì cái điều rồ dại và lố
bịch mà người kia vừa làm - đã thế lại còn phấn khởi và sung sướng hồ như
mê cuồng lên về điều đó. Cái gì đã khiến anh làm thế? Chị ta sẽ nghĩ thế
nào? Anh thấy sợ phải trở lại bếp sau bữa trưa.
Cuối cùng, tới giờ đó, Kunta lụi hụi lê bước dọc lối đi như thể đang ra
pháp trường. Khi thấy bộ cối, chày đã biến khỏi bậc cửa sau bếp, tim anh
cùng một lúc vừa nhảy lên vừa thót xuống. Tới chỗ cửa chắn gió, anh thấy
là chị đã để nó ngay bên trong, như cách chưa rõ tại sao Kunta lại bỏ nó ở
đó. Quay lưng lại khi anh gõ cửa - làm như không nghe thấy anh đi tới - chị
cố tỏ ra bình tĩnh khi rút then và mở cửa cho anh vào. Đó là một dấu hiệu
xấu; đã mấy tháng rồi, chị không hề mở cửa cho anh. Nhưng anh thì lại
muốn vào; tuy nhiên, anh không thể ra mặt đi bước trước này để làm lành.
