nhàu mảnh giấy vứt vào đám than đang tàn của bếp lửa. "Không khi nào để
bị bắt quả tang mang chữ viết trong người".
Mấy tuần qua đi, và cuối cùng, Kunta quyết định phải làm một cái gì
đó để thanh toán cái nỗi ấm ức nó gặm nhấm anh từ buổi Bel hãnh diện phô
với anh là chị biết đọc, biết viết. Giống như bọn ông chủ da trắng của họ,
lớp người da đen sinh trưởng ở đồn điền dường như coi đương nhiên là
những kẻ từ Châu Phi tới chẳng qua chỉ tụt từ trên cây xuống, nói chi tới
chuyện học với hành.
Cho nên, một buổi tối sau khi ăn xong, rất thản nhiên, anh quỳ xuống
trước lò sưởi trong lều và cời một đống tro ra khoảng nền lát phía trước lò,
rồi lấy tay san cho bằng bặn, phẳng phiu. Đoạn, trước đôi mắt tò mò theo
dõi của Bel, anh lấy một cái que vót mảnh ở trong túi ra và bắt đầu vạch tên
mình bằng chữ Ả-rập trên lớp tro.
Bel không để cho anh viết xong đã hỏi: "Cái gì đấy". Kunta nói cho
chị hay. Rồi, sau khi làm rõ ngọn ngành, anh gạt đám tro trở vào trong lò
sưởi, ngồi vào ghế đu và chờ chị hỏi xem anh đã học viết như thế nào. Anh
không phải đợi lâu la gì, và suốt cả phần còn lại của buổi tối, là một sự đổi
vai trò: Kunta nói, Bel nghe. Bằng cách diễn đạt ngắc ngứ, vấp váp, Kunta
kể cho chị nghe tất cả trẻ con trong làng anh đã được học viết như thế nào,
với những chiếc bút bằng cọng cỏ khô rỗng ruột và mực bằng nước hòa với
nhọ nồi, anh kể cho chị nghe về arafang, và các buổi học cả sáng lẫn tối.
Hứng lên với các đề tài của mình và khoái trí với cái điều mới mẻ là được
thấy Bel ngậm miệng hồi lâu, Kunta kể cho Bel nghe là học trò ở Jufurê,
trước khi tốt nghiệp phải đọc thông thạo kinh Koran, thậm chí anh còn
xướng cho chị nghe một số câu thơ trong kinh đó nữa. Anh dám chắc là chị
thắc mắc, song điều kỳ thú đối với anh là: trong tất cả những năm tháng
anh quen biết chị, đây đích thị là lần đầu tiên chị tỏ ra chút nào quan tâm
đến một cái gì dính dáng đến Châu Phi.
