1. Liên tục chĩa mũi dùi vào những lỗi lầm, những điểm thiếu hụt
hơn là những ưu điểm và thành tích của con cái
Đứa trẻ nào cũng có những mặt được và mặt chưa được, cũng như tất cả
người lớn chúng ta thôi. Những em thiếu đi lòng tự trọng không phải chỉ vì
những mặt yếu kém của chúng, mà còn bởi cha mẹ chúng chỉ thấy toàn
những điểm chưa tốt nơi con mình, và thường xuyên nhắc nhở rằng chúng
không ổn, chúng kém cỏi ở mặt này mặt kia. Khi con cái có biểu hiện tốt
hay những thành công nho nhỏ thì họ lại không nhìn thấy, mà có thấy thì
cũng coi là chuyện vặt nên không bõ công khen ngợi hay động viên lấy một
câu. Nhưng họ sẵn sàng làm lớn chuyện những khi trẻ không ngoan, học
chưa chăm, có thái độ chưa tốt. Nguyên nhân chính trong việc này là cha
mẹ thường kỳ vọng quá cao vào con cái, cho nên nếu trẻ chỉ đạt điểm 8
(trong khi mức kỳ vọng của họ là điểm 9,10) thì đối với họ điều đó chẳng
có gì đáng nói cả. Hoặc cũng có một số cha mẹ lo rằng việc khen ngợi con
sẽ khiến chúng trở nên kiêu căng tự phụ.
Nhiều học trò của chúng tôi hoàn toàn không có ý thức gì về giá trị của
mình, sẵn sàng coi mình là con số không tròn trĩnh. Khi được dịp trò
chuyện với cha mẹ của những đứa trẻ này, chúng tôi liền hiểu ra nguồn cơn
tại sao. Trả lời câu hỏi của chúng tôi
“Con trai bác thế nào?”
, thường thì
những ông bố bà mẹ ấy cứ như chờ được dịp để “xổ” ra nỗi bức xúc trong
lòng:
“Ối giời ơi, nó lười học nhất hạng,” “Cẩu thả”, “Nói dối”, “Suốt
ngày luyện game”, “Thầy giáo cứ mời tôi lên trường suốt”, “Hàng xóm tối
ngày mắng vốn tôi về những trò quậy phá của nó”, “Không biết đến bao
giờ tôi mới yên thân được đây”...
Không một ưu điểm nào được nhắc tới. Chắc chắn là trong lúc các bậc
phu huynh tuôn ra một tràng về những thiếu sót của con mình thì đứa trẻ tội
nghiệp đứng gần đó với vẻ mặt chán ngán (vì đã nghe điều đó quá nhiều
lần), hay tủi hổ (vì bị kể tội vanh vách trước mặt người lạ), và chỉ muốn
