rụng lá rộng khoảng 500 mét. Chúng tôi xem những con gà; chúng vẫn ở
trong chuồng, được che chắn kỹ và chúng tôi phát hiện ra rằng chúng vẫn
luôn bị nhốt trong những cái chuồng này. Hai bên chuồng được để thoáng.
Người phụ nữ dẫn chúng tôi tới một chuồng riêng cho những con gà ốm.
Một con không thể đứng được. Tôi quan sát nó khá gần; lông của nó nhìn rất
xấu và có thể nó mắc bệnh gì đó. Vì vậy, chúng tôi cho rằng chúng tôi đã
xác minh được điều cần xác minh, và trường hợp lợn và gà ở đây đã chứng
minh điều đó. Chúng tôi cảm ơn người phụ nữ và rời khỏi đó”.
Vậy liệu những con số thiệt hại về gia cầm, gia súc đã được ghi chép có ý
nghĩa gì đối với con người hay không? Theo các nhà khoa học, các số liệu
ấy không kết luận được gì theo quan điểm dịch tễ học với con người. Theo
như báo cáo của HAC về độc tính của thuốc diệt cỏ tại miền Nam Việt Nam,
tỉ lệ thai chết lưu trong mười năm trước đó đã thực sự giảm, trong khi tỉ lệ dị
tật bẩm sinh, kể cả ở những khu vực được phun thuốc nhiều nhất, cũng
không cho thấy có mối liên hệ nào với việc phơi nhiễm Chất độc da cam.
Ngược lại, những phát hiện này cũng không chứng minh tính an toàn của
những chất hóa học diệt cỏ khi con người tiếp xúc. Nếu những số liệu ấy có
thể hiện được điều gì, thì đó chính là chúng đã tiên phong nhấn mạnh được
tầm quan trọng của từng chi tiết số liệu đối với việc đưa ra các quan điểm về
tác động của chất độc da cam tới sức khỏe. Các ghi chép tại bệnh viện Việt
Nam vào thời chiến tranh loạn lạc vừa lộn xộn vừa không lạc hậu. Các số
liệu có sẵn và số liệu thực tế không khớp nhau. Lầu Năm Góc còn khiến mọi
việc phức tạp hơn khi họ liên tục từ chối cung cấp cái mà Meselson sau này
gọi là “thông tin cơ bản nhất mà chúng tôi cần - một danh sách những vùng
bị phun, thời gian và phương tiện”. Nếu không có những thông tin này, bằng
chứng về tác động tới sức khỏe của chiến tranh diệt cỏ sẽ không khác gì lời
phàn nàn của bà chủ trại gà với Robert Cook.
Các nhà khoa học cho rằng, dù tác động thực tế của Chất độc da cam tới
sức khỏe con người là gì, thì quân đội Mỹ cũng đã không tách biệt được
vùng cần phun và khu vực dân cư. Làm sao mà phân biệt được khi mà trận
chiến không có chiến tuyến cố định, còn toàn bộ chiến lược của đối phương
xoay quanh khả năng trà trộn vào dân làng. Chính việc người dân tiếp xúc
