Trong bản báo cáo chính sách đối ngoại đầu tiên trước Quốc hội vào năm
1970, tổng thống Nixon đã tuyên bố: “Thời kỳ hậu chiến trong quan hệ quốc
tế đã kết thúc”. Sau đó ngài tổng thống tiếp tục đề ra kế hoạch để duy trì vai
trò lãnh đạo của Mỹ trong giai đoạn thế giới bất ổn. Nixon tìm cách xét lại
toàn bộ những giả thuyết định hướng chính sách chiến tranh lạnh của Mỹ kể
từ chiến tranh Triều Tiên. Căng thẳng giữa Liên Xô và Trung Quốc lên cao,
cùng với cuộc chiến ở Việt Nam và ảnh hưởng đang suy giảm ở liên minh
Đại Tây Dương, khiến Nixon và cố vấn an ninh quốc gia Henry Kissinger
tin rằng chiến tranh lạnh không còn là cuộc chiến giữa hai “khối đá tảng”
trên phạm vi toàn thế giới. Đường lối quan hệ đối ngoại của Kissinger khá
thực tế, và Nixon thì từ lâu đã được biết tới là một người chống Cộng cứng
rắn. Hai điều này báo trước cơ hội để Mỹ thúc đẩy sự hợp tác và đối thoại
chính trị với các đồng minh lẫn kẻ thù trong chiến tranh lạnh.
Trong một chiến lược mà Nixon gọi là “cấu trúc hòa bình”, nghĩa là tình
trạng giảm căng thẳng mới nảy nở giữa Mỹ và khối xã hội chủ nghĩa có thể
mở ra lối thoát khỏi chiến tranh tại Việt Nam bằng cách tăng sự linh hoạt
trong ngoại giao và quân sự của Mỹ, từ đó giảm dần chiến tranh chống Cộng
ở Việt Nam vốn là biểu tượng chính cho quyết tâm của Mỹ trong chiến tranh
lạnh. Trọng tâm của chiến lược này là giải trừ quân bị, quá trình này được
các nhà cầm quyền thực hiện ở hai cấp độ: (1) giảm lưu trữ các loại vũ khí
hạt nhân, hóa học và sinh học trên phạm vi thế giới; (2) rút một số lượng lớn
binh lính từ Đông Dương về nước; thay thế bằng lực lượng Quân đội Việt
Nam Cộng hòa dưới sự bảo trợ của Mỹ và một vòng đàm phán mới với miền
Bắc để chấm dứt chiến tranh.
Nhận ra rằng Liên Xô đã đạt được sự “cân bằng chiến lược”, hay nói cách
khác là khả năng có thể giáng một đòn chí mạng xuống Mỹ và các nước
đồng minh, ngài tổng thống bắt đầu một kế hoạch đầy tham vọng, hòng làm
chậm cuộc đua vũ khí hạt nhân với Liên Xô bằng cách thu hẹp số lượng vũ
khí hiện có và cam kết hạn chế phát triển các hệ thống vũ khí mới. Nixon
cũng có ý định cắt giảm kho vũ khí sinh hóa học của Mỹ, bởi nó đã phát
triển nhanh chóng từ những năm 1950, khi các chiến lược gia Lầu Năm Góc
tìm cách gia tăng giá trị phòng thủ của vũ khí hạt nhân. Thời điểm ấy là gần
