13
Ivan Ilyits và Đasa đã về trung đoàn, ở một ngôi nhà nhỏ vách đất
trong khu trại. Phòng tiếp khách của Têlêghin, có mấy cái điện thoại,
một thùng đựng tiền và một lá cờ bọc trong bao: kề bên phòng ngủ, chỉ
cách một gian lót nhỏ. Gian phòng ngủ này là giang sơn của Đasa: một
cái lò sưởi, không dùng để nấu nướng gì, mà để Đasa tắm theo cái kiểu
mà mấy cô gái cô-dắc đã dạy cho nàng: nàng chui vào trong, ngồi trên
lớp rạ trải ở đáy lò mà tắm; một cái giường có hai chiếc gối cứng và
một tấm chăn mỏng (Ivan Ilyits đắp áo khoác) một cái bàn trải tấm vải
sạch, dùng làm bàn ăn; một tấm gương treo trên vách; một cái chổi đặt
ở ngưỡng cửa, và trong một cái ô lõm ở thành lò sưởi trát vữa, Đasa đặt
con mèo và con chó bằng sứ. Hai năm về trước, Đasa và Ivan Ilyits
cũng đã từng dọn nhà ở chung như thế này trong khi đang yêu nhau tha
thiết, say mê. Đasa không bao giờ quên được buổi tối đầu tiên trong
căn nhà trẻ trung của họ với những khung cửa sổ trông ra đại lộ
Kamenny-Oxtrôv ướt đẫm sau cơn mưa: nàng đang ở trong cái tâm
trạng thanh thản và xán lạn của một thiếu nữ. Ivan Ilyits ngồi bên cửa
sổ trong bóng hoàng hôn. Nàng thấy rõ chàng bối rối đến mức khổ sở,
và nàng đã chủ động nói trước: biết rằng mình sẽ làm cho người yêu
vui sướng vô cùng nàng bảo chàng: "Anh Ivan, vào với em đi". Họ
cùng đi vào buồng ngủ, trên sàn có đặt một cái bình cắm cả một bó lớn
những bông hoa trinh nữ tỏa ra một mùi hương dịu ngọt. Đasa mở cửa
tủ ra, nấp sau cánh cửa tủ cởi quần áo, chân không chạy vào phòng,
chui vào chăn và hỏi nhanh: "Ivan, anh có yêu em không?".
Đasa chẳng có chút hiểu biết gì về những chuyện yêu đương, tuy
nàng quan tâm đến những chuyện ấy nhiều hơn mức cần thiết. Những
điều diễn ra tối hôm ấy, giữa nàng và Ivan Ilyits đã làm cho Đasa thất
vọng. Té ra nó không giống như cái mà người ta đã viết ra biết bao
nhiêu là thơ, văn và nhạc để miêu tả và ca ngợi -cái sức mạnh huyền
diệu đã gây nên những niềm hân hoan và những giọt nước mắt những
khi Đasa ngồi trong căn nhà trống trải của Katya trước cấy dương cầm
