cả thu hút tôi, tôi không thể nào chịu nổi tình trạng thấp hèn được nữa,
dù chỉ một giờ... Rồi chiến tranh bùng nổ, tôi bị sung vào hải quân: tôi
căm giận đến nỗi răng cứ muốn nghiến vỡ ra... Anixya Kônxtantinôvna
ạ, sao chị lại không hiểu rằng tôi đã được nhìn thấy con người thật mà
chính chúng tôi đã tưởng tượng ra, đã giành được trong chiến đấu, đã
tự tay mình làm ra?...Chả nhẽ chúng tôi lại để cho chị ra đi, lang thang
vô định, đầu cúi gầm?...Nếu thế thì cách mạng để làm gì? Như thế
không được... Chị phải trở thành diễn viên... Tối nào tôi cũng quanh
quẩn bên cái nhà lán ấy, tôi đã được nhìn, tôi đã được nghe..."Ôi, vì
Chúa vì tất cả những tấm lòng từ ái... Tôi đã bị hất hủi, tôi đã bị ruồng
bỏ rồi..." Chị sẽ làm cho những hàng quân rung chuyển vì xúc động...
Hết nội chiến, chị sẽ trở thành một diễn viên cỡ thế giới. Chị phải đi
theo con đường ấy... Những tình cảm ủy mị chẳng có ích gì cho chị
đâu. Cậu ấy sẽ hót bên tai chị, nhưng chị đừng có nghe, Anixya
Kônxtantinôvna ạ, tôi muốn chứng minh để chị hiểu rằng chị không có
quyền có một đời tư... Sao chị quay mặt đi?... Để tôi nghỉ một tí, lấy lại
sức, rồi tôi sẽ nói nữa cho chị nghe... Tôi có bỏ qua mất một điều gì,
một luận chứng quan trọng...
Đầu anh vật vã trên gối. Rồi anh lặng đi và hồi lâu chẳng nói gì.
Anixya cúi sát xuống nhìn anh: qua hai mi mắt hé mở không còn trông
thấy đôi đồng tử của anh nữa. Không phải những lời lẽ của anh, mà
chính đôi mắt lờ đờ buồn thảm của anh đã xáo động tâm can chị. Và chị
đã hiểu ra tất cả những điều mà anh muốn thổ lộ qua những lời lẽ tối
nghĩa như lời mê sảng của anh.Chắc hai đứa con nhỏ của chị hồi nào
cũng đã hoảng sợ gọi chị như thế khi lửa réo vù vù quanh đống phân
ngựa phơi khô, nơi chúng nép vào nhau ngồi im theo lời chị dặn. Từ
dạo ấy Anixya không một lần nào hồi tưởng lại hai khuôn mặt ngây thơ
ấy: chị sợ cái kỷ niệm ấy lắm. Bây giờ chúng nó hiện ra rõ mồn một
trước mắt chị: thằng Petruska lên bốn và con bé Anyuta em nó, hai đứa
trẻ tóc quăn, má phính, hay cười, mũi bé tẹo... Và bây giờ đứa thứ ba
đang gọi chị. Chị đang từ biệt nó, chị đang tiễn nó đi.
