- Thế này đã đủ cho anh tin chưa? (Rôstsin gật đầu) Thế thì rất tốt.
Anh nói đi: cái gì đã đưa anh đến với bọn người này?
- Đây là một cuộc hỏi cung chính thức phải không?
- Hỏi cung chính thức, anh đoán đúng đấy. Chưa biết rõ một con
người thì chưa có thể tin được, nhất là trong một công việc quan trọng
như thế này. Anh đồng ý chứ? (Rôstsin gật). Tôi đã thu thập được ít
nhiều tài liệu về anh... Chẳng có gì đáng mừng: Anh là một kẻ địch,
anh bạn ạ, một kẻ địch sừng sỏ... Rôtsin thở dài, rồi ngả người ra lưng
ghế: Ngoài khung cửa kính đen ngòm phản chiếu ngọn nến, bóng đêm
lao vun vút về phía sau, tối tăm như cõi vĩnh hằng. Chàng thấy trong
lòng yên tĩnh lại. Người chàng lắc lư nhè nhẹ theo toa tàu. Qua ba ngày
đêm hầu như không ngủ, đây là cuộc hỏi cung thứ ba, và có lẽ là cuộc
hỏi cung cuối cùng, quyết định. Xét cho cùng thì chàng có thể kể
những sự thật nào về bản thân? Một câu chuyện phức tạp, rối ren và
mập mờ về một con người đã bị những người nào chẳng rõ đuổi ra khỏi
ngôi nhà cũ, ra khỏi nơi mình cất tiếng chào đời, ra khỏi cái vương
quốc của mình. Nhưng có đúng thế không? Chẳng phải chính chàng đã
nắm lấy cổ áo mình và ném mình vào hố rác là gì? Nói cho đúng ra,
chàng sợ cái gì? Nói cho đúng ra, chàng căm thù cái gì? Ngôi nhà cũ và
cái thế giới cũ ấm cúng ấy, có cần cho hạnh phúc của chàng đến thế
không? Phải chăng đó chỉ là những ảo ảnh nẩy ra trong trí tưởng tượng
ốm đau của chàng? Nhớ kỹ lại thì chẳng tìm thấy được một cái gì hợp
lý ở những hành động của chàng trong năm qua, mà cũng chẳng thấy
có một cái gì có thể biện hộ cho những hành động ấy. Ở đây, trên ngăn
toa xe lửa này, không phải là một phiên tòa với những ông hội thẩm có
tuyên thệ và ông trạng sư có tài hùng biện đang lắc lắc mái tóc xù lãng
mạng... Ở đây, giữa hai đôi mắt nhìn thẳng vào nhau, cần phải làm một
việc hầu như không thể nào làm được: kể lại sự thật, không phải về
những hành động của con người nhỏ bé, - điều đó không quan trọng,
trong cuộc nói chuyện này nó không đáng kể đến, -mà về con người
lớn, con người thực sự của mình... Ở đây anh vừa là người bị cáo vừa là
