im lặng... Tôi biết anh sẽ nói gì... Điều đó người ta chỉ hỏi một lần
trong đời người, khi người ta đã mất nó... Ồ, không phải tôi đã mất căn
nhà ở Pêterburg đâu, không phải tôi đã mất cái sự nghiệp trạng sư... Tôi
đã mất con người lớn trong tôi, mà làm con người bé nhỏ thì tôi không
muốn. Anh cứ bắn tôi đi, nếu thấy tôi nói không thật, dù chỉ một lời,
một chữ không thật thôi cũng thế... Những tấm áo ca-pốt xám đã quyết
định theo ý họ... Tôi còn lại được cái gì? Tôi đã căm thù những vòng
đai chỉ thít chặt lấy óc tôi... Vào quân tình nguyện chỉ có những kẻ
phục thù, những hạng côn đồ điên dại, khát máu. "Vậy vì Sa hoàng, vì
tổ quốc, vì đức tin, ta lớn tiếng hô Ura!..." Thế rồi lên xe tam mã
Tzigan đến khu Yar ăn chả cá...
- Quả thật có thể xúc anh bỏ vào lò ngay cũng được đấy anh bạn ạ, -
Tsugai nói, và cái nhìn căng thẳng trong đôi mắt hơi lồi của anh vui lên.
- Nói chuyện với một anh trí thức thật là một dịp thú vị! Không biết tại
sao đầu óc các anh rối rắm đến thế? Vì dù sao các anh cũng là người
Nga, mà hình như cũng thông minh nữa là khác... Thế tức là do giáo
dục tư sản mà ra cả. "Tự đánh mất bản thân mình!" Có mình hay không
có, cũng chả biết nữa. Chà, mấy anh lính Đênikin! Nghe anh nói mà
chết cười!... Bây giờ tôi với anh, ta quy ước với nhau thế nào đây? Anh
có muốn làm việc không phải để bảo mạng, mà vì lương tâm không?
- Nếu anh đặt vấn đề như thế, tôi sẽ làm.
- Tuy không tự nguyện?
- Đã bảo sẽ làm là sẽ làm.
Tsugai lại cầm cái chai không lên lắc một cái, dòm xuống dưới bàn
con, rồi nhìn lên cái lưới để hành lý.
- Thôi ta gọi cái thằng chó săn kia vào thôi
- Anh mở cửa gọi: - Chính ủy ơi, rượu cất đâu rồi? - Anh nháy mắt
với Rôstsin: - Anh phải cứng tay với thằng ấy, hễ lôi thôi một chút là
phải cho lên đầu ruồi ngay. Trong bọn tay chân của Makhnô, hắn là một
thằng nguy hại nhất.
