rồi, chỉ thích đổ máu! Tại cô hết... Vừa rồi có người về nói là Alekxêy
đang đi xe tatsanka về đây... Katya ạ, cô đi đi. Tôi sẽ cho cô chiếc xe
ngựa và một ít tiền...
Nằm trong bệnh viện Kharkôv, Vađim Pêtrôvits có đủ thì giờ để suy
nghĩ. Thế là bây giờ chàng đã ở bên này hỏa tuyến. Cái thế giới mới
này bề ngoài thật chẳng có chút gì hấp dẫn: gian phòng bệnh không có
lò sưởi, ngoài cửa sổ tuyết ẩm rơi đều đều, thức ăn thì quá tồi tệ một ít
xúp cá màu xám ngoét - và những câu chuyện nhạt nhẽo của các bệnh
nhân về thức ăn, về thuốc lá, về nhiệt độ, về ông bác sĩ viện trưởng.
Không một lời nào nói về cái tương lại chưa biết ra sao mà nước Nga
đang lao tới, về những biến cố đang làm rung chuyển đất nước này, về
cuộc chiến tranh đẫm máu mà những người đã từng tham gia - giờ đây
là những người ốm hay bị thương, đầu cạo nhẵn, mặc áo bệnh nhân
bằng vải bông đã nhàu nát - khi thì ngủ suốt ngày, khi thì ngồi trên
giường đánh cờ đam, quân tự làm lấy, khi thì khe khẽ hát một bài buồn
da diết.
Họ không lảng tránh Vađim Pêtrôvits, nhưng cũng không coi chàng
như một người của mình. Như thế cũng tiện cho chàng, vì chàng đang
cần đối thoại với bản thân: bấy lâu đã tích lũy lại bao nhiêu vấn đề chưa
được suy nghĩ kỹ, chưa giải quyết xong xuôi, và đã có bao nhiêu kỷ
niệm bị cắt đứt giữa dòng, khác nào một cuốn truyện bị xé mất một
trang ở chỗ hồi hộp nhất. Vađim Pêtrôvits đã chấp nhận cái thế giới mới
ấy, không chút phân vân, bởi vì cái đó đã xảy ra với chính tổ quốc
chàng. Bây giờ cần phải hiểu cho ra tất cả, lý giải ý nghĩa của tất cả
mọi sự cố.
Một hôm bác sĩ chủ nhiệm đem đến cho chàng mấy tờ báo Moxkva.
Vađim Pêtrôvits đọc báo với một nhãn quan khác hẳn: không phải như
trước kia cầm tờ báo lên là trong lòng đã sẵn những ý nhạo báng cay
độc... Cuộc cách mạng Nga đã lan sang Hung, sang Đức, sang Ý. Các
dòng chữ trên báo đều tràn đầy quả cảm, tin tưởng lạc quan. Nước Nga,
bị chiến tranh tàn phá, bị cuộc tương tàn xâu xé, bị các đại cường quốc
