xúc trái ngược. Đặc biệt có sức hấp dẫn đối với ông ta là cái bàn tay
trắng trẻo của tướng Đênikin. Ai mà không biết rõ những đôi bàn tay
của các vị tướng, với những cử động uể oải, chậm chạp đặc biệt của
nó? Dù người ta cố gắng bao nhiêu thì cũng không thể làm cho người
khác coi trọng nó được, và vì những cố gắng vô hiệu đó, một bàn tay
của hàng tướng tá bao giờ cũng lố bịch, nhất là khi ông tướng hạ cố
buông thõng nó trước mặt ta để cho ta bắt, hay là khi ông ta cố làm cho
nó có vẻ bao hàm nhiều ý nghĩa quan trọng trong khi đưa cho ai một
tập bản đồ hay nhét một cái khăn ăn vào cổ áo. Những điều đó quả đều
đúng cả. Nhưng bàn tay trắng của Đênikin đã từng tóm lấy cổ lịch sử,
những cử động của bàn tay ấy đã ném các quân đoàn vào trận huyết
chiến...
Những ý nghĩ ấy làm cho Xtêpan Alekxêyêvits xúc động đến nỗi ông
ta không nhận thấy buổi lễ đã kết thúc, và ông linh mục, một ông già
thấp lùn đeo mục kỉnh, bước ra trước bàn thờ, nhìn tướng Đênikin mở
đầu bài thuyết giáo:
- Bản mệnh lệnh lịch sử của vị thống soái kính yêu của chúng ta là
quan tổng tư lệnh các lực lượng bạch quân miền Nam nước Nga, trung
tướng Antôn Ivanôvits Đênikin, đã được ghi tạc thành những dòng chữ
lửa trong con tim của mỗi người Nga chính giáo. Quan tổng tư lệnh đã
mở đầu bản mệnh lệnh bằng mấy lời sau đây: "Với mục đích cuối cùng
là chiếm lĩnh Moxkva, trái tim của nước Nga, ngày mồng ba tháng bảy
hôm nay tôi ra lệnh mở cuộc tổng tấn công..." Thưa các vị, phải chăng
bầu trời đã mở rộng trên đầu chúng ta, và tiếng nói của tổng lãnh thiên
thần Mikhail đang kêu gọi đạo quân trắng, đạo quân của chính nghĩa...
Xtêpan Alekxêyêvits thấy cay cay ở mũi, dưới cái ức áo sơ-mi hồ
cứng đã ướt đẫm mồ hôi, ngực ông ta phập phồng rất mau, niềm hân
hoan tràn ngập lòng ông ta. Ông ta trông thấy Đênikin chậm rãi đưa
bàn tay lên trán. Xtêpan Alekxêyêvits chợt hiểu ra rằng mình phải hôn
bàn tay ấy, nhất thiết phải như vậy... Và mấy phút sa, khi Đênikin đã
đến hôn cây thánh giá trước mọi người và bước trên tấm thảm dẫn ra
