CON ĐƯỜNG ĐAU KHỔ - Trang 1224

thế giới, hắn lại đâm ham cái món cướp phá các biệt thự Moxkva; còn
đánh bài với hắn thì chỉ có chết... Tôi đây, tiện danh là Baskin -
Đadorxki, một cái tên không đến nỗi không được ai biết đến ở các tỉnh,
thường có mặt trên các áp-phích... - Chắc hắn ta yên trí là Têlêghin sẽ
thốt lên: "À! Ra ông là Baskin -Đadorxki đấy à, tôi còn lạ gì, rất hân
hạnh... Nhưng Têlêghin vẫn lặng thinh. - Tôi đã biểu diễn hai mùa ở
Moxkva: ở rạp Ermitaj và rạp Kors... Vlađimir Ivanôvit Nêmêrôvits-
Đantsenkô đã bắt đầu lượn vòng quanh tôi. Tôi trả lời: "Ồ, không đâu,
Valđimir Ivanôvits ạ, ông để cho tôi biểu diễn thỏa thích đã, rồi hẵng
lấy tôi về". Năm một nghìn chín trăm mười tám chúng tôi dựng "Cái
chết của Đăngtông" ở nhà hát Kors, tôi đóng Đăngtông... Một con sư tử
đang gầm, một nhà hùng biện của thứ dân, một đôi môi dẩu ra, một con
bò tót, một con thú, một thiên tài, một tay ăn khỏe như sói, một con
người hiếu sắc... Tuyệt! Thành công thật là rực rỡ! Trong khi đó củi
không có, Moxkva tối om, chẳng thu được đồng nào, đoàn kịch mỗi
người chạy một ngả. Chúng tôi còn lại năm người, cứ thế kéo nhau đi
diễn ở các tỉnh, quấy quá thế nào cho xong thì thôi, cũng vẫn cái vở
"Cái chết của Đăngtông" ấy. Ở Moxkva, ông ủy viên giáo dục
Lunatsarxki còn cấm, chứ ở các tỉnh thì tha hồ: ở màn cuối chúng tôi
đưa lên sân khấu một cái máy chém, tôi chui đầu vào, thế là ph-phập!...
Chao ôi, tiền thu hàng đống: Đồng chí không tin chứ công chúng họ cứ
reo: "Làm lại đi! Chém lại lần nữa!..." Chúng tôi đi diễn ở Kharkôv,
Kiev ấy là hồi còn hồng quân ở đấy, - sau đó là Uman, diễn trong một
trại cứu hỏa, rồi Nikolaiev, Kherxôn, Êkatêrinoxlav. Quỷ đưa đường
chúng tôi đến Roxtôv-na-Đônu. Chúng tôi diễn xong, khán giả hoan hô
như sấm. Thậm chí một sĩ quan ngồi trong lô còn bắn vào Rôbexpier
nữa. Ngày hôm sau ông thị trưởng gọi tôi tới và tống một quả đấm vào
mặt tôi theo kiểu chế độ cũ: "Các anh hãy cầu nguyện cho quan tổng tư
lệnh Đênikin: không có ngài thì tôi đã treo cổ các anh lên rồi... Cút
ngay ra khỏi Roxtôv..." Phải, bây giờ làm nghệ thuật gay lắm. Chúng
tôi cứ đi khắp các hang cùng ngõ hẽm như phường Tzigan. Phông màn
rách hỏng hết, dựng lên mà xấu hổ... Ở Kozlôv người ta không cho