Ông ta chỉ tiến hành một cuộc đổi chác sòng phẳng, đem những tư
tưởng triết học và luận lý đổi lấy những chất dinh dưỡng mà thôi. Qua
hai tháng ở đây, hầu như khắp thị xã Koxtrôma đều đã biết ông ta, và
ông ta cũng đã nhiều lần du lịch vào tận các làng ngoại thành.
Trong khi suy nghĩ, ông ta thường ngồi khâu và bên khung cửa sổ
đang sáng dần. Cuộc sống là một sức mạnh lớn lao. Ngay trong khi
đang diễn ra những chuyển biến lịch sử kinh thiên động địa nhất và
những trận thử thách gay go 652 nhất con người ta vẫn chui ra khỏi
bụng mẹ, đầu đi trước, và gào toáng lên đòi một chỗ đứng trong thế
gian này, dù bố mẹ có hài lòng hay không cũng mặc; người ta vẫn phải
lòng nhau, mặc dầu những phương tiện bên ngoài của loài người để làm
việc này kém xa con gà gô chẳng hạn, khi nó xòe cái đuôi lộng lẫy ra
nhảy nhót trên khoảng đất mùa xuân đã tan hết tuyết. Con người ta cần
được an ủi, sẵn sàng cắt một nửa ổ bánh mì cho người nào đem lại sự
yên tĩnh cho tâm hồn mình đang bị mối ngờ vực giày vò: "Rốt cục ta sẽ
đi đến đâu; ăn thì ăn cỏ, chỗ kín thì lấy lá bắp cải mà che sao?" Cũng
có người lại rất biết ơn kẻ nào biết nghe họ, hiểu được họ: trước kẻ đó,
họ có thể phô bày hết cả cái bầu tâm sự đang sôi sục lên vì căm giận ra,
chẳng sợ gì sở an ninh hết.
Kuzma Kuzmits lần lượt đến từng nhà. Ông ta chùi đôi chân lấm bùn
trong căn phòng lót tối om và bước vào gian bếp. Cũng có bà chủ nhà
giận dữ quát:
- Lại mò đến đấy à, đồ ăn hại! Hôm nay chẳng có gì hết, chẳng có gì
đâu...
Lúc bấy giờ Kuzma Kuzmits niềm nở lắc lắc cái mặt đỏ gay và chúm
chím đôi môi, đáp:
- Tôi đến hỏi thăm sức khỏe bà Marya Xavvisna đây. Bà ấy mệt lắm
à?
- Mệt lắm.
