văn gì đấy tôi cũng chẳng biết nữa. Thế thì bây giờ ông ta được mệnh
danh là "ông vua biểu diễn lưu động": ông ta chuyên hát những ca khúc
của Bêrăngjê... Cô không cần cám ơn tôi làm gì, tôi là một người sống
thuần túy bằng nhiệt tình...
- Này ông! - Katya vừa kêu lên vừa vùng ra khỏi tay ông ta. - Tôi có
trường học của tôi, có những bài nói chuyện ở các công xưởng, có công
tác thanh toán mù chữ... Tôi không thể xẻ thân ra làm đôi làm ba
được...
- Xẻ thân là thế nào? Thế dễ tôi có thể xẻ thân ra chắc? Salyapin
cũng không xẻ thân ra được, thế nhưng tôi xoay được một chai cô-nhắc
cho ông ta, thế là bây giờ chính ông xin ra mặt trận... Thôi được, cô cứ
nghĩ kỹ đi... Tôi sẽ tìm ra cô... Katya về nhà, lòng nặng trĩu dưới những
trách nhiệm quá lớn lao mà nàng đã phải nhận. Gió nóng hầm hập lùa
qua các ngõ hẻm vắng tanh, cuốn lên những cột bụi và giấy vụn xoáy
tít trên mặt đường lát đá. Katya rẽ ra đại lộ Tverxkôi. Nàng trù tính
xem mình có đủ thì giờ làm việc không, nếu mỗi ngày ngủ sáu tiếng. Sẽ
còn lại vị chi mười tám tiếng... Ít quá! Đi dạy ở trường, chấm bài, sửa
bài ngày mai... Dạy lớp thanh toán nạn mù chữ cũng mất hai tiếng là
ít... Trời ơi, lại còn phải tính thì giờ đi về nữa chứ! Rồi lại nói chuyện
nữa, kể cả đi về Vả lại nói chuyện cũng phải chuẩn bị chứ... Mười tám
tiếng e không đủ mất!
Katya ngồi xuống một chiếc ghế dài bên vệ đường, hình như chính
cái ghế mà nàng và Đasa đã ngồi dạo trước, vào năm chín trăm mười
sáu, khi họ gặp Bexxônôv đi thất thểu trên đường, quần áo bám đầy bụi
bặm... Thật là kỳ quặc! Hai người đàn bà hoàn toàn vô ích, quá nhiều
thì giờ không biết làm gì cho qua ngày, mà cũng thấy mình đang sống
qua một tấn bi kịch chẳng biết là vì cái nỗi gì, khi Bexxônôv, đúng như
trong thơ của Alkxanđr Blôk: "Nhọc nhằn thay một người đã chết phải
giả vờ sống, giả vờ say mê giữa đám người đang sống" - đến cúi chào
họ và chậm rãi đi qua, còn họ thì nhìn theo và thấy thương hại hắn, đặc
