- Cứ thế là sẽ thắng, cứ thế là sẽ thắng, hắn nhắc đi nhắc lại, giọng
phỉ báng. - Dĩ nhiên là cô chẳng hiểu những chuyện đó được đâu... Mà
cô không hiểu thì cũng chẳng có gì là lạ... Có điều còn lạ hơn nhiều là
như tôi đây chẳng hạn, tôi cũng không hiểu nốt... Tôi không hiểu chút
gì nữa - Chủ nghĩa xã hội được xây dựng trên cơ sở văn hóa vật chất...
Chủ nghĩa xã hội là hình thái cao nhất của lao động sản xuất. Đúng!
Vậy thì nhất thiết phải có một nền công nghiệp phát triển đến cao độ
chứ? Đúng thế. Nhất thiết phải có một giai cấp công nhân đông đảo có
trình độ phát triển cao? Chứ còn gì nữa! Chúng tôi đã đọc Karl Marx,
đọc rất kỹ. Thôi được, ta sẽ làm công tác thanh trừ vậy... Trong khu
chúng tôi hãy còn đạn...
Rốt cục Katya chẳng được hắn cho biết gì rõ ràng cả. Hôm sau nàng
đến Dân ủy giáo dục xin chỉ thị. Trong dãy hành lang chính, xưa nay
chưa bao giờ thấy có gió lùa, thế mà hôm nay không biết vì nơi nào cửa
sổ bị vỡ, hay người ta cố ý mở ra, gió lạnh cứ lùa hun hút, buốt đến tận
xương, mặc dầu đâu đâu cũng có những nhóm cán bộ đang tụm năm
tụm ba lại bàn tán thì thầm: Katya đi hết phòng này đến phòng khác
nhưng chẳng được việc gì hết. Chỉ có một chị cán bộ, cổ áo khoác lông
đã sờn rách xốc lên kín cả mũi, nói cho nàng biết:
- Ô, chị này mê ngủ hay sao mà không biết là chúng ta sắp tản cư đi
Volôgđa rồi? Rồi bỗng nhiên, cũng một cách đột ngột như thế, tình hình
lại thay đổi hẳn. Sáng sớm hôm sau, trời mới mờ mờ sáng Katya đã
chạy ra trường. Đến phố Xađôvaia nàng phải dừng lại đợi. Trên lớp bùn
đã đóng cứng như đá, dưới rặng bồ đề cổ thụ trụi lá đã bắt đầu rít theo
cung bậc mùa đông, những đội công nhân vũ trang đang kéo qua, gót
giày nện vỡ vụn những vũng nước bị đóng băng... Đi sau là một đoàn
xe giàn. Rồi kế đến lại là những đoàn người kề sát vai nhau từng hàng
bước chậm rãi, đều đều như cùng chịu một phép thần thông. Khi đây,
khi đó, những giọng thô lỗ, không quen hát, hòa vào nhau trong điệu
"Quốc tế ca". Trên những tấm vải đỏ thẫm họ giương cao trên đầu, có
đề những dòng chữ viết vội, không thẳng hàng: "Tất cả cho cuộc đấu
