Chắc gương mặt Katya lúc bấy giờ thiểu não lắm, đến nỗi một trong
những người đàn bà đứng ở cửa phải nói:
- Kìa các chị, cho cô giáo vào với nào, các chị lấn hết chỗ của cô
giáo rồi đây này... Họ nhường lối cho Katya vào trong phòng. Người
ngồi ở bàn ngẩng mái đầu quấn băng lên, và nàng trông thấy gương mặt
khắc khổ của chàng. Trước khi một niềm vui dào dạt soi sáng và mở
rộng đôi mắt tối sẩm của nàng, Katya lảo đảo, đầu nàng choáng váng,
mọi vật đều quay cuồng, tiếng xôn xao vừa nổi lên trong phòng lùi ra
xa tắp, ánh sáng tối sầm lại như hôm nào suýt đánh rơi cái xô nước...
Katya yếu ớt mỉm cười ngượng nghịu, thở gấp, tái mặt đi rồi quỵ
xuống...
- Katya! - người ấy kêu lên, xô tới - Katya!
Mấy cánh tay đỡ lấy nàng, không để cho nàng ngã xuống. Vađim
Pêtrôvits đưa hai bàn tay ôm lấy khuôn mặt yêu dấu, kiều diễm vô ngần
đang gục xuống với đôi môi hé mở đã lạnh ngắt đi, với đôi mắt đã đảo
tròng dưới lớp mi.
- Đây là vợ tôi, các đồng chí ạ, vợ tôi đây mà, - chàng nhắc đi nhắc
lại, môi run lẩy bẩy.
Họ bước đi, gió lùa vào lưng họ. Vađim Pêtrôvits ép chặt đôi vai
mảnh khảnh của Katya vào lòng. Suốt dọc đường, nàng cứ khóc, chốc
chốc dừng lại hôn Vađim. Chàng bắt đầu kể lại cho nàng rõ tại sao mọi
người tưởng chàng đã chết trong khi chàng đi tìm Katya khắp nước
Nga suốt một năm trời. Nhưng chàng thấy những lời lẽ của mình rối
rắm, dài dòng và hoàn toàn không cần thiết lúc này. Thỉnh thoảng
Katya lại nói: "Khoan đã anh, chúng mình đi lạc mất rồi..." Họ lại quay
trở lại và đi thơ thẩn trên những ngõ phố tối tăm và vắng vẻ, lắng nghe
những mũi tên chỉ hướng gió đã han gỉ quay cót két trên các ống khói
lò sưởi, những tấm tôn lợp nhà đã bong ra một nửa sột soạt cọ vào nhau
hay tiếng gió bấc rú nức nở trên những cành bồ đề đen sẫm đang đung
đưa sau dãy rào xiêu vẹo, chắc vì gió nhớ lại rằng ở đây, có lẽ cũng
trong một đêm tối mịt như thế này, Nikôlai Ivanôvits Gôgôl đã từng
