những cái thùng, với những cột điện thoai và cột tàu điện thay cho cây
cối, với những buổi trưa oi ả nặng nề, khi trên dãy phố một mầu trắng
nhờ nhờ, không có lấy một bóng rợp, một mụ đàn bà đã ngây thộn đi vì
nắng gánh những bó cá khô vừa nhìn vào các cửa sổ phủ bụi vừa rao:
“Cá khô đơi, cá khô!", trong khi một con chó, cũng đã ngây thộn đi và
gẩn như hóa dại, dừng lại bên mụ ta ngửi ngửi mấy bó cá; khi từ một
mảnh sân xa xa vẳng tới những âm thanh buồn bã chán chường của một
chiếc phong cầm quay đang chơi bài "Sóng Đunai".
Cũng chỉ tại Têlêghin mà giờ đây Đasa cảm thụ một cách đặc biệt
nhạy bén sự tĩnh mịch trưởng giả đang vây bọc lấy nàng, sự tĩnh mịch
tuyệt đối của một bào thai trong bụng mẹ, và hình như muôn đời không
hề có ý định xê xích đi chút nào, khiến cho người ta chỉ muốn chạy ra
đường mà hét lên những tiếng man dại: "Tôi muốn sống, tôi muốn sống
kia!".
Lỗi của Têlêghin là ở chỗ chàng quá kín đáo và rụt rè. Quả thật,
chẳng lẽ nàng, Đasa lại phải nói: “Em yêu anh, anh có hiểu không?".
Lỗi của chàng là ở chỗ chàng cứ biệt vô âm tín, như thể đã chui xuống
đất, mà thậm chí cũng có thể chàng đã quên bẵng nàng đi rồi.
Và thêm vào tất cả nỗi buồn chán này, vào một trong những đêm đen
kịt và nóng hầm hập như trong hầm lò, Đasa đã mơ thấy lại chính giấc
chiêm bao hồi nào ở Pêterburg, mà khi thức dậy nàng còn đầm đìa
nước mắt. Và cũng như dạo ấy, nó lại tan biến đi trong ký ức nàng như
làn hơi mờ đục trên tấm kính chảy mồ hôi. Nhưng nàng vẫn có cảm
giác là giấc chiêm bao đau đớn và ghê sợ đó là điềm báo trước một tai
họa sau này, Đmitri Xtêpanôvits khuyên Đasa tiêm thạch tín. Mấy hôm
sau nàng lại nhận được một bức thư nữa của Katya. Chị nàng viết:
"Đanyusa yêu dấu, chị nhớ em, nhớ những người thân và nhớ tổ quốc
quá. Càng ngày chị càng nghĩ rằng ngay cả trong việc đoạn tuyệt với
Nikôlai chính chị cũng là người có lỗi. Sáng sáng chị thức dậy rồi suốt
cả ngày chị sống với cái cảm giác mình có lỗi như vậy, cùng là một
cảm giác ê chề bải hoải trong tâm hồn. Ngoài ra - chị không nhớ rõ
