Antôska viết tiếp, bút chạy kèn kẹt bắn mực ra, tung tóe: "... Chúng
ta đang bước vào một thời đại anh hùng. Trước đây ta sống mà cứ mục
ruỗng ra như những cái xác chết: tình trạng này đã đến lúc phải chấm
dứt. Chiến tranh sẽ gột rửa chúng ta".
Bất chấp sự phản kháng của phe thất bại chủ nghĩa do Belôxvêtôv
đứng đầu, bài báo của Arnônlđôv đã được đăng. Điểm nhượng bộ duy
nhất đối với quá khứ là bài này in ở trang ba dưới một đầu đề sặc mùi
kinh viện: "Trong những ngày chiến tranh". Lập tức thư độc giả tới tấp
gửi đến tòa soạn, bức thì tỏ ý hả hê tán thưởng bài báo, bức thì tỏ ý mỉa
mai chua chát. Nhưng loại thứ nhất nhiều hơn hẳn. Antôska được nhận
thêm một số nhuận bút tính theo dòng và một tuần sau anh ta được gọi
vào phòng giấy ông chủ bút. Trong căn phòng này, Vaxili Vaxilyêvits,
tóc bạc, mặt đỏ, người sực nức mùi ô-đơ-cô-lôn Anh-cát-lợi, mời
Antôska ngồi xuống ghế bành rồi nói, giọng ưu tư:
- Ông cần về nông thôn.
- Xin vâng lệnh.
-Chúng ta cần biết bọn mu-gích họ nghĩ gì và nói gì. - Ông vỗ lên bó
thư dày cộp -Giới trí thức đã bắt đầu hết sức quan tâm đến nông thôn.
Ông phải cung cấp cho bạn đọc một ấn tượng nóng hổi, trực tiếp về cái
thế giới hiểm hóc đó.
- Những kết quả của đợt mộ lính đều cho thấy rõ một cao trào yêu
nước mãnh liệt, Vaxili Vaxilyêvits ạ.
- Tôi biết. Nhưng họ đào ở đâu ra cái lòng yêu nước ấy mới được
chứ? Anh muốn về đâu thì tùy, miễn là cố mà nghe và hỏi. Thứ bảy này
anh gửi về đây năm trăm dòng cảm tưởng nông thôn cho tôi. Ở tòa soạn
ra, Antôska đến đại lộ Nevxki mua một bộ quần áo đi đường kiểu quân
sự, một đôi ghệt vàng và một cái mũ lưỡi trai. Anh ta thắng tất cả các
thứ này vào và đến hiệu Đônông ăn trưa, một mình nốc hết một chai
sâm-banh Pháp, rồi đi đến kết luận rằng tiện hơn cả là đi về làng
Khlyby, nơi Êlizaveta Kievna đang ở chơi nhà ông anh nàng là Kiy. Tối
