- Quân ta, quân ta, - Ivan Ilyits vừa đáp vừa bỏ hai tay xuống, đút
vào túi quần. Đoạn chàng rẽ vào rặng sồi đi về phía tòa lâu đài hiện lên
mờ mờ ở cuối lối đi, mấy khung cửa sổ hắt ra một ánh sáng vàng. Trên
thềm một người lính trông thấy Têlêghin liền vứt điếu thuốc lá và đứng
nghiêm.
- Sao, xe thư chưa đến à?
- Thưa ngài, chưa ạ, chúng tôi đang đợi.
Têlêghin bước vào gian phòng ngoài. Ở cuối phòng, bên trên một
cầu thang gác rộng bằng gỗ sồi có treo một tấm thảm Gobelin cũ kỹ,
dệt hình Ađam và Eve cầm một quả táo, Ađam cầm một nhánh cây có
hoa. Khuôn mặt đã phai màu và thân hình xanh xanh của hai nhân vật
nổi lên mờ mờ dưới ánh sáng leo lét của một ngọn nến cắm trên một cái
chai đặt trên một cột trụ đỡ tay vịn của cầu thang.
Ivan Ilyits mở cánh cửa bên phải và bước vào một gian phòng trống
trải, trần chạm trổ, hôm qua vừa bị một phát đại bác bắn sụt mất một
góc tường. Bên lò sưởi đang cháy rực, trung úy công tước Belxki và
thiếu úy Martynôv đang ngồi trên cái giường xếp. Têlêghin chào hai
viên sĩ quan, hỏi xem xe hơi ở bộ tham mưu bao giờ sẽ đến, rồi ngồi
xuống cái thùng đạn gần đấy, mắt nheo nheo vì chói.
-Thế nào, bên các anh vẫn bắn nhau đấy à? - Martynôv hỏi.
Têlêghin nhún vai không đáp. Công tước Belxki khe khẽ nói tiếp câu
chuyện bỏ dở:
-Khiếp nhất là mùi hôi. Tôi có viết thư về nhà, nói là cái chết đối với
tôi không đáng sợ. Vì tổ quốc, tôi sẵn sàng hy sinh tính mạng, nói cho
đúng ra chính vì thế mà tôi xin chuyển sang bộ binh ngồi dưới chiến
hào. Nhưng mùi hôi thì tôi chịu, đến chết mất.
- Mùi hôi thì có quái gì mà sợ, không thích thì đừng ngửi - Martynôv
vừa đáp vừa sửa lại sợi dây tết bím đính trên vai, - nhưng ở đây phải cái
không có đàn bà: cái ấy mới quan trọng. Tình trạng này sẽ có hậu quả
rất tai hại. Anh cứ thử nghĩ mà xem - quan tư lệnh quân đoàn là một lão
