Khi trời đã sáng hẳn, Têlêghin lại trông thấy ở cuối cánh đồng một
con đường đầy những người và xe cộ. Chàng đứng lại nhìn quanh.
Chếch sang một bên, dưới một cây đại thụ gần trụi hết lá mọc trơ trọi
giữa đồng có một ngôi nhà thờ nhỏ sơn trắng, cửa đã bị tháo ra, tấm
mái tròn và mặt đất ở xung quanh đều phủ kín lá vàng.
Têlêghin quyết định đến đấy chờ trời tối. Chàng vào trong nhà thờ,
nằm xuống tấm sàn phủ rêu xanh rì. Mùi lá úa dịu và nồng nồng xông
lên đầu chàng như một chất men. Từ ngoài xa, tiếng bánh xe lăn lộc
cộc và tiếng roi ngựa vẳng lại, nghe dễ chịu lạ lùng, rồi bỗng chìm đi
đâu hết. Trên mi mắt chàng như có những ngón tay đè nặng xuống.
Trong giấc ngủ nặng như chì dần dần xuất hiện một cái vệt nhỏ sinh
động. Nó như thể cố sức trở thành một giấc chiêm bao, nhưng không
được. Cảm giác mệt mỏi mạnh đến nỗi Têlêghin rên lên một tiếng và
cố ngụp sâu hơn nữa vào giấc ngủ. Nhưng cái vệt cứ quấy rối chàng.
Giấc ngủ mỗi lúc một thu hẹp lại, và xa xa lại có tiếng xe lăn lộc cộc.
Têlêghin thở dài và ngồi dậy.
Trong khung cửa có thể trông thấy những đám mây đặc và phẳng kéo
qua. Mặt trời đông xế bóng chiếu ra những tia sáng tỏa rộng ở phía
dưới những đám mấy màu chì trơn tuột. Một vệt sáng loáng in lên trên
những bức tường cũ kỹ của ngôi nhà thờ nhỏ, soi sáng khuôn mặt đang
cúi xuống của bức tượng đức mẹ bằng gỗ với vòng hào quang thiếp
vàng, màu sắc đã phải nhạt vì thời gian. Chúa hài đồng mặc chiếc áo
vải hoa mục nát, nằm trên lòng đức mẹ. Cánh tay đức mẹ trước kia vẫn
giơ ra ban phép nay đã gãy mất.
Têlêghin ra khỏi nhà thờ. Bên thềm, trên một bậc cấp bằng đá, có
một người thiếu phụ đang ngồi ẵm đứa con trên đùi. Thiếu phụ mặc
một chiếc áo dài trắng lấm bùn. Một tay nâng đỡ một bên má, tay kia
đặt trên tấm chăn sặc sỡ của đứa bé. Nàng từ từ ngẩng đầu lên nhìn
Têlêghin - đôi mắt nàng trong sáng và kỳ dị, trên khuôn mặt tiều tụy vì
đã khóc nhiều, mấy thớ thịt cứ run run trông như mỉm cười và nói khẽ
bằng tiếng Rumani:
