Đứng trên bệ đá hoa cương của pho tượng Alekxandr đệ Tam, một
anh chàng gầy gò, chiếc mũ chụp Phần-lan đội ngược trước ra sau,
đang gân cổ lên gào, giọng khản đặc vì cảm lạnh:
- Các đồng chí đào ngũ! Các đồng chí đã quay lưng lại với lũ đế
quốc tham tàn... Chúng tôi, công nhân thành Pêterburg, chúng tôi xin
nói với các đồng chí là các đồng chí đã hành động đúng... Chúng ta
không muốn làm lính đánh thuê cho giai cấp tư sản khát máu. Đả đảo
chiến tranh đế quốc!
- Đả-ả-ảo, đảo...đảo... - tiếng hô uể oải chuyền qua đám lính râu ria
xồm xoàm. Vai vẫn khoác súng và tay nải đựng những thứ của hôi
được, họ đứng trước pho tượng, dáng mệt mỏi và nặng nề. Cái thân
hình to lớn của ông vua đồng đen lấm tấm bụi tuyết, và cái mõm của
con ngựa béo lùn cúi sát trên người diễn giả khoác áo bành tô mỏng
phanh ngực.
- Các đồng chí... Thế nhưng ta không nên buông súng! Cách mạng
đang lâm nguy... Từ khắp bốn phương, quân thù đang trỗi dậy chống
chúng ta... Đôi tay tham tàn của chúng ôm hàng núi vàng và cầm những
vũ khí có sức hủy diệt khủng khiếp... Chưa chi chúng đã run lên vì
mừng rỡ khi thấy chúng ta sặc sụa trong máu... Nhưng chúng ta quyết
không run tay... Vũ khí của chúng ta là niềm tin nồng nhiệt vào cuộc
cách mạng xã hội thế giới... Cuộc cách mạng ấy sẽ nổ ra, nó đang chín
muồi... Đoạn cuối câu nói bị gió thổi bạt đi. Lúc bấy giờ có một người
vai rộng, cổ áo khoác bẻ dựng lên, tha thẩn dừng lại bên pho tượng.
Hình như người ấy đang mải nghĩ chuyện gì, không hề chú ý đến pho
tượng mà cũng chẳng trông thấy diễn giả và đám lính khoác tay nải
đứng trước mặt. Nhưng rồi bỗng một câu nói nào đấy đã làm cho người
ấy chú ý - nói cho đúng ra cũng chẳng phải là một câu nói, mà là cái
niềm tin bồng bột trong cái giọng nói đang sang sảng vang lên dưới cái
mõm ngựa bằng đồng.
- ... Vì các đồng chí phải hiểu rằng... chỉ nửa năm nữa chúng ta sẽ
vĩnh viễn tiêu diệt cái tệ nạn đáng nguyền rủa nhất: tiền tệ... Đói khổ,
