Bẻ cổ áo khoác xuống, Ivan Ilyits ngồi vào chiếc ghế bành đặt cạnh
đi-văng mặt trông ra cửa sổ. Ngoài kia, giữa bầu trời mờ mịt những
bông tuyết chập chờn, một vệt sáng đùng đục quét qua quét lại; không
biết ở Krônstađt hay ở một nơi nào gần hơn, một ngọn đèn chiếu đang
sờ soạng tìm kiếm trên nền trời.
"Giá đốt lò sưởi lên một chút thì hay quá, - Ivan Ilyits nghĩ thầm -
làm thế nào hỏi Đasa xem diêm ở đâu rồi nhỉ?" Nhưng rồi chàng không
dám hỏi. Chàng không thể biết chắc được là nàng đang khóc hay đang
thiu thiu ngủ. Cả tòa nhà lớn nhiều tầng lặng ngắt như một tòa nhà bỏ
hoang. Chỉ nghe xa xa vọng lại yếu ớt những tiếng súng lẻ tẻ. Bỗng sáu
cái bóng trên chùm đèn pha lê ửng đỏ lên, ánh sáng yếu ớt tỏa lờ mờ
xuống căn phòng Đasa đang ngồi ở bàn viết, chiếc áo khoác lông trùm
ra ngoài - một mớ áo gì dày cộm, chỉ để lộ một bên chân đi ủng dạ. Đầu
nàng đặt nghiêng trên mặt bàn, má úp vào tấm giấy thấm. Khuôn mặt
nàng gầy gò, tiều tụy, mắt mở trừng trừng. Nàng ngồi ở một tư thế rất
cấn cái, thiếu tự nhiên, bạ thế nào ngồi thế ấy, mắt cũng chẳng buồn
nhắm lại nữa.
- Đasenka ạ, dù sao cũng không thể cứ thế này mãi được - Têlêghin
nói, giọng trầm trầm. Chàng thấy thương vợ quá chừng, không tài nào
chịu nổi. Chàng đi về phía bàn. Nhưng mấy sợi dây tóc đo đỏ trên
chùm đèn bỗng chớp chớp rồi tắt ngấm. Đèn chỉ hơi sáng lên được có
mấy giây. Chàng đến đứng sau lưng Đasa, nín thở cúi xuống. Còn biết
có cách gì giản dị hơn nữa, ngoài cách im lặng vuốt tóc nàng? Nhưng
nàng cứ rũ ra như cái xác, không hề có chút gì tỏ ra nàng biết có chàng
bên cạnh.
- Đasa, thôi em đừng làm khổ mình nữa... Cách đây một tháng, Đasa
ở cữ. Đứa con trai sống chỉ được hai ngày. Nàng đã đẻ non sau một cơn
chấn động tinh thần khủng khiếp. Hôm đó, vào lúc chập choạng, nàng
đang đi trên quảng trường Chiến thần thì có hai bóng người cao lớn dị
thường, mình khoác khăn liệm bay phất phới, xồ ra chận nàng lại. Chắc
hẳn đó chính là bọn "cướp nhảy" vẫn dùng những đôi giày có lắp lò xo
