Dự định của Rôstsin rất đơn giản: trà trộn vào một đơn vị hồng quân
đi tới khu vực đang đánh nhau với quân đoàn tình nguyện và hễ có cơ
hội là trốn sang hàng ngũ bạch quân. Trong quân đoàn chàng có quen
riêng tướng Markôv và đại tá Nêjentxev. Chàng có thể cung cấp cho họ
những tài liệu quý giá về cách bố trí và tình hình của các đơn vị đỏ.
Nhưng điều chủ yếu nhất là chàng chỉ mong sao được cảm thấy mình ở
giữa những người của mình, vứt bỏ cái mặt nạ đáng nguyền rủa này đi,
thở cho thật thoải mái, và cùng với tràng đạn chì, nhổ vào mặt cái "lũ
dân ngu bị lừa bịp và lũ mọi rợ xổng dây cương" ấy tất cả mối căm thù
đang ứ đọng lại trong lòng chàng thành một cục máu đông đặc...
Một người lù đù, mình mặc chiếc áo khoác ngắn, lông cừu độn trong
lần vải thòi ra ngoài qua mấy lỗ thủng ở dưới nách và ở sau lưng, nói
với Rôstsin:
- Về cái khoản rượu chè ấy ông chỉ huy nói đúng đấy. Chúng ta làm
ồn nhiều quá. Chúng ta cứ nhặng xị cả lên, nhưng xem lại thì thấy cần
phải suy nghĩ cho kỹ mới hiểu được ra nhẽ. Hắn ngồi ghé vào chiếc ghế
Rôstsin đang ngồi, xin dúm thuốc lá.
- Cậu ạ, tôi hút tẩu theo kiểu người già. (Hắn quay về phía Rôstsin
một khuôn mặt dạn dầy mưa gió, với bộ râu bạc màu và đôi mắt xếch
nheo nheo). Ở Nijni tôi làm công trong các nhà kho của phường buôn,
đâm quen hút tẩu từ dạo ấy. Từ năm 1914 tôi đi đánh nhau. Từ đấy
không tài nào ngừng lại được nữa. Đấy cậu xem, cũng là một chiến sĩ
ra trò đấy chứ!
- Phải, cũng đã đến tuổi phải nghỉ ngơi rồi,
- Rôstsin đáp miễn cưỡng.
- Nghỉ ngơi! Nghỉ ngơi thế quái nào được? Cậu rõ ràng là con nhà
giàu. Không, tôi không rời bỏ công chuyện đánh nhau đâu. Tôi đã khổ
vì bọn tư sản quá nhiều rồi! Mười sáu tuổi đã đi làm công thế mà từ đấy
cứ làm thằng giữ kho suốt. Đến khi làm ở nhà lão lái buôn Vaxenkôv -
chắc cậu có nghe nói tới lão - tôi được thăng lên trật xà ích nhưng rồi
