người ấy trở nên tư lự mỗi khi nhìn nàng. Chắc tối hôm ấy nàng đẹp
lắm.
Khi mọi người đã rời bàn ăn đi theo con đường trồng cây hai bên tối
om như đi dưới những vòm cao của một dãy hành lang cổ kính, dẫn ra
cái sân lãm thúy ở cuối công viên, để ngắm những ánh đèn lấp lánh trên
đô thành Pari, người Đức đi bên cạnh Katya.
-Thưa bà, bà có thừa nhận rằng sắc đẹp là một cái gì không thể chấp
nhận được... Không thể dung thứ được không? - người ấy nói, giọng
nghiêm khắc, như muốn nêu rõ rằng mình không muốn cho những lời
này có một ý nghĩa nước đôi. Katya đi chầm chậm. Người ấy đã bắt
chuyện với Katya, và tiếng nói của người ấy không át mất tiếng rì rào
của vòm cây tối sẫm: điều đó làm cho nàng thích thú. Đi bên tay trái
Katya, người ấy nhìn thẳng trước mặt, về phía cuối lối đi, nơi hiện lên
mờ mờ cái vầng ánh sáng màu hoa cà trùm trên thành phố. - Tôi là kỹ
sư. Cha tôi rất giàu. Tôi làm việc trong những xí nghiệp lớn. Tôi phải
giao thiệp với hàng chục vạn người. Tôi được thấy và biết nhiều điều
mà bà không biết. Xin lỗi, tôi nói chuyện như thế này có làm cho bà
thấy chán không? Katya quay đầu về phía người ấy, im lặng mỉm cười.
Trong ánh sáng mờ mờ từ những ánh đèn xa xa hắt lại, người ấy nhìn
kỹ đôi mắt và nụ cười của nàng rồi nói tiếp:
- Chúng ta chẳng may sống vào buổi giao thời giữa hai thế kỷ. Thế
kỷ trước đang tàn lụi dần, lộng lẫy tráng lệ. Thế kỷ sau đang ra đời giữa
tiếng máy chạy ầm ầm và những dãy phố đơn điệu và khắc khổ bao
quanh các công xưởng. Đại diện của thế kỷ này là quần chúng, là khối
người vô danh, trong đó mọi sự khác nhau đều bị thủ tiêu. Con người
chung quy là hai bàn tay thông minh, biết điều khiển máy móc. Ở đây
có những quy luật khác, một cách tính thời gian khác, một chân lý
khác. Thưa bà, bà là người cuối cùng của thế kỷ trước. Chính vì vậy mà
tôi rất buồn khi nhìn gương mặt bà. Nó không cần thiết cho thế kỷ mới,
cũng như tất cả những cái gì vô ích, duy nhất, có khả năng thức tỉnh
những tình cảm đang tiêu vong: tình yêu, sự hy sinh, thi vị, những giọt
