Tay Rôstsin run bắn lên. Ivan Ilyits nhẹ nhàng đứng dậy đi ra cửa ga,
dáng đi điềm tĩnh, không ngoái lại. Một phút sau Rôstsin choàng dậy
lao theo. Chàng chạy quanh quảng trường ga, với những con người
nhem nhuốc đang ngủ gà ngủ gật bên mấy cái khay hàng, mấy xâu cá
hun khói, dưới ánh nắng trắng bệch đang nung chảy cả nhựa đường,
thiêu cháy cả lá cây, thiêu cháy cả làn không khí đầy bụi bặm của phố
phường.
"Ôi, giá được ôm lấy cậu ấy, chỉ ôm lấy nhau một phút thôi!" - và
những vòng tròn đỏ rực của khí nóng quay cuồng trước mắt Rôstsin.
Têlêghin đã biến đi đằng nào không để lại một dấu vết.
Vào cái giờ mà ánh hoàng hôn trên thảo nguyên đã tắt ngấm, trong
khi Rôstsin đã ngủ thiếp đi trên ngăn giường cao góc toa trong tiếng
bánh xe dằn thình lình trên đường sắt, thì người mà chàng đang đi tìm,
người mà tâm hồn chàng, đau đớn ê chề vì cảnh máu me và thù oán,
đang nhớ nhung khoắc khoải, người vợ của chàng, Katya, đang ngồi
trên chiếc xe tatsanka vượt qua thảo nguyên. Trên vai nàng quàng một
tấm khăn san. Bên cạnh nàng là chị Matriôna Kraxilnikôva xinh đẹp.
Những cái nẹp sắt trên xe rung lên cành cạch. Mấy con ngựa thở phì
phò. Phía trước và phía sau còn rất nhiều xe khác nối đuôi nhau thành
một chuỗi dài chìm dần trong bóng tối của một đêm thảo nguyên đầy
sao.
Alekxêy Kraxilnikôv buông lỏng dây cương ngồi vắt vẻo trên càng
xe. Xêmiôn ngồi ghé một bên xe, những bụi ngưu bàng và cỏ dại bên
đường quật loạt soạt vào đôi ủng của anh. Không khí thoang thoảng
mùi ngựa, mùi ngải đắng. Katya suy nghĩ vẩn vơ trong khi thiu thiu
ngủ. Làn gió nhẹ thổi lành lạnh trên vai nàng. Thảo nguyên trải ra
mênh mông không biết đâu là bờ bến: những nẻo đường thảo nguyên
kéo dài xa tắp chẳng biết đến đâu mới tận cùng. Từ thế kỷ này sang thế
kỷ khác, những con ngựa cứ tiếp theo nhau đi mãi, những cỗ xe cứ lăn
bánh cót két, và mãi đến bây giờ vẫn có những ngựa xe đi trên thảo
nguyên như bóng dáng của những chuyến di cư cổ đại hiện về...
