tấm xô đậy bánh kẹo. Chàng đọc những tấm biển bằng vải trúc bâu đề:
"Verxai", "Elđôrađô", "Quán Thanh Lịch". Từ ngưỡng cửa những tiệm
ăn nhỏ khả nghi này, những người da chì để ria mép dài nhìn chàng
bằng đôi mắt lồi lên như hai cái lòng trắng trứng, sẵn sàng hễ có khách
gọi là làm ngay một món saslyk bằng bất cứ thứ thịt gì. Ngay ở những
tiệm này Rôstsin cũng hỏi thăm. Sau đó chàng bắt đầu đi khắp các cửa
hàng một lượt.
Trời nắng chang chang. Một đám người đông đúc và pha tạp đủ màu
sắc đang ồn ào chen chúc nhau trên hai lối đi rợp bóng những cây bàng
sum suê của đại lộ Êkatêrinxki, những chiếc xe điện nhỏ ọp ẹp chạy
qua, phát ra những tiếng loảng xoảng như sắt vụn. Trước chiến tranh
thành phố này đang được kiến thiết thành thủ phủ mới của miền Nam
Ukrain. Chiến tranh đã chận đứng quá trình mở mang ấy. Bây giờ, dưới
chính quyền thống lĩnh và dưới sự kiểm soát của quân Đức, thành phố
lại nhộn nhịp lên, nhưng theo một kiểu khác: thay cho những thương
điếm, những nhà băng, những kho hàng mọc lên những sòng bạc,
những quán đổi tiền, những tiệm saslyk và những quày nước chanh;
tiếng ồn ào của một thành phố bận rộn và những hoạt động vận tải
thương nghiệp nhường chỗ cho những chuyến chạy vạy điên cuồng của
những tên buôn bạc râu ria không cạo, mũ hất ngược ra sau gáy, luồn
lõi khắp các hiệu cà-phê và các ngã tư đường, cho những tiếng rao chào
và vô số những trẻ đánh giầy và những người bán xi - ngành kỹ nghệ
duy nhất thời bấy giờ, cho những câu nài ép trơ tráo của những tên ma-
cà-bông dáng dấp gian xảo; cho những tiếng than thở của mấy dàn nhạc
lèo tèo trong các "quán thanh lịch", cho sự chen chúc vô tích sự của
đám đông nhàn rỗi sống bằng nghề buôn bạc giả và buôn nước bọt.
Thất vọng vì tìm mãi mà chẳng có kết quả gì, vang tai đi vì tiếng ồn,
người mệt lả ra, Vađim Pêtrovits ngồi xuống chiếc ghế dài dưới gốc cây
xiêm gai. Đám người đi dạo phố vẫn trẫy qua bên cạnh chàng: những
người đàn bà, ăn mặc trang nhã cũng có, ăn mặc lố lăng cũng có -
người thì mặc áo may bằng màn cửa, người thì mặc y phục dân tộc
