- Sợ bọn bolsêvik - Khvêđin hạ loa xuống nói khẽ với Têlêghin: -
Chà, giá có quả ngư lôi nhỉ... Tôi đã viết về Axtrakhan, bảo gửi cho
ngư lôi về... Thế mà họ cứ lờ tịt đi...
Sau một phút im lặng, từ bên chiến hạm thấy trả lời sang:
- Cho đi tiếp. Ông thuyền trưởng tay run lẩy bẩy đội mũ lưỡi trai lên.
Khvêđin nhe răng, nheo nheo đôi mắt nhìn những ngọn đèn trên chiến
hạm. Đoạn anh ta nhổ nước bọt, đi vào ca-bin. Trong khi châm thuốc
hút, anh ta đánh gẫy mấy que diêm liền.
-Nào đánh nốt đi nào, đồ quỉ! - anh ta bảo Têlêghin. Một giờ sau
Xyzran đã tụt lại phía sau. Gần đến Batraki họ cho một chiếc xuồng
đưa Têlêghin vào bờ. Chàng ra ga Batraki, lên chuyến tàu mười hai giờ,
và đến năm giờ chiều thì xuống ga Xamara, tìm đến nhà bác sĩ Bulavin.
Chàng đã lại mặc chiếc áo quân phục nhàu nát có đính lon trung tá. Tay
gõ nhè nhẹ lên thân ủng chiếc gậy nhỏ mà chàng đã dùng để đánh thức
mấy người du kích ở Khvalynxk, chàng vừa đi vừa đọc một cách hết
sức tò mò, như đang ngắm một cái gì đã không trông thấy từ lâu, những
tấm áp-phích quảng cáo của nhà hát, những bản hiệu triệu, những tờ yết
thị. Tất cả đều viết bằng hai thứ tiếng: tiếng Nga theo chính tả cũ, và
tiếng Tiệp...
Tay cầm cốc nước chanh, Đmitri Xtêpanôvits Bulavin đứng dậy, rút
tấm khăn ăn ra khỏi cổ áo gi-lê, môi nhóp nhép mấy cái cho thêm
chững chạc, rồi bằng cái giọng quan trọng và thâm trầm mà ông đã có
được trong thời gian làm thứ trưởng gần đây, ông mở đầu bài diễn văn:
- Thưa các ngài, xin các ngài cho phép tôi cũng được ngỏ mấy lời...
Bữa tiệc này do các nhân vật đại diện cho thành phố tổ chức để chào
mừng cuộc hành quân thắng lợi của quân đội. Quốc hội lập hiến đang
tiến về phía bắc Ximbirxk, và thành Kazan đã chiếm xong. Quân
bolsêvik chừng như đã mất hẳn vùng trung lưu sông Volga. Ở gần
Mêlêkes, những tàn dư của Quân đoàn kỵ binh đỏ, gồm ba nghìn rưỡi
tay kiếm, đã phải mở con đường máu vượt ra khỏi vòng vây. Ở thành
phố Kazan đã bị quân Tiệp tiến đánh chớp nhoáng, người ta tịch thu
