- Thôi đi, chân thành! ông đừng bao giờ nói hai chữ ấy nữa... Lúc
bấy giờ Hồng quân đang tiến về Xamara... Chính phủ bỏ chạy. Bỉ ổi
quá... Cha tôi bắt tôi phải đi theo. Thế là chúng tôi nói nhau một trận,
bộc lộ hết cả chân tướng ra, cha tôi cũng vậy, tội cũng vậy... Cha tôi
còn cho người đi gọi cảnh vệ: "Con sẽ chết treo, con gái rượu của ba
ạ"! Dĩ nhiên chẳng có ai đến: chạy hết rồi còn đâu?... Cha tôi chỉ cầm
mỗi cái cặp nhảy ra phố, còn tôi thì chồm ra cửa hét nốt những câu cuối
cùng... Không có một người nào tôi có thể căm ghét bằng cha tôi! Thế
rồi sau đó là trùm khăn kín đầu, nằm vật ra đi văng khóc rống lên! Đến
đấy tôi đã đoạn tuyệt với tất cả cuộc sống cũ của tôi. Họ cứ thế đi trên
thảo nguyên, vòng qua những làng mạc đang sôi sục lên vì cuộc nội
chiến, hầu như không gặp một con người nào, và không hề hay biết
rằng ở những nơi này đang diễn ra những biến cố đẫm máu: các đơn vị
của Đại quân đoàn. Cô-dắc sông Đôn, sau những thất hại hồi tháng tám
đang tiến quân lần thứ hai đến bao vây Txarixtyn.
Tay trở củ khoai tây trong đống tro nóng, Kuzma Kuzmits nói:
- Đarya Đmitrievna ạ, nếu cô mệt lắm thì đêm nay nghỉ cũng được,
chẳng đi đâu mà vội. Có điều là chọn chỗ này hỏng quá. Gió trong
thung lũng lùa ra thế này thì khó mà ngủ được. Tốt hơn hết là ta cứ đi
thong thả dưới trời sao. Chao, vũ trụ đẹp quá chừng. -Ông ta ngẩng cái
mặt đỏ tinh ranh lên như thể để kiểm tra xem thử trên cái cơ ngơi của
ông trời mọi việc có ổn không. - Chẳng phải là một điều kỳ diệu tuyệt
vời đó sao, hở cô bạn quý? Ở đây có hai sinh vật bé li ti đang bò đi
trong vũ trụ, dùng cái trí tuệ ham hiểu biết theo dõi các hiện tượng đang
kế tiếp nhau diễn ra, hiện tượng nào cũng kỳ lạ như hiện tượng nào, rồi
rút ra những kết luận chẳng hề ràng buộc ta vào cái gì hết, đói thì ăn,
khát thì uống, mà không hề cưỡng bức lương tâm... Không, không việc
gì phải vội đi cho chóng kết thúc cuộc du ngoạn này. Ông ta lấy túi
muối trong áo ra, moi một củ khoai lên, vừa hất hất trên lòng bàn tay
cho đỡ nóng, và thổi vào mấy ngón tay, rồi bẻ đôi ra đưa cho Đasa.
