bắn lên ba lần trông như một đàn rắn từ sau chân trời ngóc một loạt đầu
lân tinh lên.
Xerghêy Xerghêyêvits một mực không thèm để ý đến cuộc mở hội
hoa đăng này, vẫn nói với cái giọng run run làm cho Ivan Ilyits thỉnh
thoảng lại thấy lạnh toát cả sống lưng.
- Hay là ta sống chỉ để mà ăn? Nếu thế thì cứ cho một viên đạn nào
bắn vỡ óc tớ ra, và bộ óc của tớ, mà tớ vẫn tưởng lầm là ngang hàng
với toàn vũ trụ, sẽ nổ tung ra như một cái bong bóng bọt xà phòng...
Cậu ạ, sự sống chẳng qua là một chu kỳ các-bon cộng với một chu kỳ
khí đạm, cộng thêm với một chất khí gì đấy nữa... Từ những phân tử
giản đơn hình thành những phân tử phức hợp, rồi rất phức hợp, rồi cực
kỳ phức hợp. Rồi sau đó đánh toác một cái! Các-bon, đạm và cái của
khí gì nữa đó bắt đầu giải thể và trở lại trạng thái giản đơn nhất. Thế là
hết. Thế là hết đấy Vanka ạ... Thế thì cách mạng dính dáng gì vào đây?
- Cậu nói lung tung những gì thế, Xerghêy Xerghêyêvits nhỉ? Chính
là cách mạng nâng cao con người lên khỏi mức tầm thường...
- Thôi xin cậu! Mà tớ nói cũng có phải cốt để cậu nghe đâu, cậu thì
hiểu cách mạng được bao lắm! Nó đã kết thúc rồi... nó đã đè bẹp rồi:
cậu cứ thử nhìn ngay trước mũi mà xem... Nước Nga xô viết ngay từ
bây giờ đã co lại trong phạm vi địa giới hồi trước Ivan Hung đế rồi...
Chẳng bao lâu tất cả các nẻo đường đều sẽ trắng xóa những xương
người... Và những chu kỳ các-bon và a-dốt sẽ toàn thắng: chính cái bọn
sáng mai sẽ cưỡi ngựa đến đây ấy...
Têlêghin im lặng đứng thẳng, hai tay chắp sau lưng. Trong bóng tối
khó nhìn rõ gương mặt của chàng nhuộm cái ánh sáng đỏ ngầu của
những đám lửa xa xa.
- Ivan ạ... Cuộc sống có đáng giá cũng chỉ khi nào ta sống vì một
tương lai huyền hoặc nào đấy, vì một nền tự do vĩ đại và vĩnh viễn,
trong đó con người không có ai và không có gì ngăn cản, con người tự
ý thức mình ngang hàng với toàn vũ trụ... Đã bao nhiêu buổi tối tớ nói
