- Mời bác ngồi đây. Số là có một việc rất phiền, nó thế này... Bác có
giữ kín được không đấy? Vả chăng nếu mà bác ba hoa để lộ chuyện này
ra thì chỉ thiệt thân bác thôi: cái gì tôi cũng biết, chiến sĩ nào khi ngủ
nói mê những gì tôi còn biết tỏng nữa là...
Ivan Gora bắt đầu xé một miếng giấy trắng ở bên lề tờ báo, rồi vừa
thở phì phò vừa cuộn tròn nó lại trong mấy ngón tay vụng về.
- Dân đã gặt hái xong xuôi, lúa mì đã chở về. Mùa năm nay đập lúa
hơi muộn vì có chiến sự. Nhưng dân họ tin chúng ta, đó là cái chính,
dân họ muốn tin rằng chính quyền Xô viết đã được xác lập vững vàng...
Rất tốt... Nhưng chỉ còn ít nữa đã đến tiết lễ Đức Bà hằng xin giúp...
Ivan Gora hơi ngước mắt lên nhìn trộm Kuzma Kuzmits. Đôi cánh
mũi rất thô của ông ta phập phồng lộ vẻ bối rối.
- Chỉ ít nữa là lễ Đức Bà... Dân hãy còn mê tín... không phải chỉ là
một sắc lệnh mà họ bỏ ngay được... Phải kiên trì giáo dục, như người ta
vẫn nói... Thôi được... Trong khi đó thì các cô gái làng thắc mắc um
lên: lễ Đức Bà sắp đến rồi mà chẳng có ai đến mai mối cả. Hôm qua tôi
có đến thôn Xpaxxkôiê. Các bà chặn xe tôi lại cứ thế khóc hu hu, cười
ha hả, chửi bới om sòm cả lên... không khí trong thôn thì hoàn toàn là
không khí cách mạng, nhưng cái lễ Đức Bà ấy không sao lờ đi được...
Thôn xóm thì trù phú, lúa mì ê hề, chưa trung thu... Phải đến với họ
một cách khôn ngoan, để họ tự nguyện hiến lúa mì... Nhưng còn biết
tuyên truyền cổ động cách gì, khi đàn bà xô nhau ra giật cương ngựa
của tôi và gào lên: phải cho chúng tôi một ông pốp... Tôi mới cố làm
cho họ phát ngượng: các bà cứ nhìn kỹ mà xem, tôi bảo thế, các ông
pốp của các bà chỉ xông hương trầm cho tướng Mamôntôv là giỏi...
"Nhưng đó là mấy lão pốp trắng, - họ nói thế, -chính chúng tôi đã đuổi
họ ra khỏi làng, còn ông, ông phải kiếm cho chúng tôi một ông pốp đỏ
chứ... Chúng tôi phải làm đám cưới, con gái chúng tôi chúng nó mốc
meo cả ra kia kìa, lại còn trăm rưởi đứa bé nằm khóc trong nôi mãi mà
chẳng ai rửa tội tổ tông cho... "Chào, thật đến khổ, thật đấy, thậm chí
tôi còn nhức đầu suốt cả ngày hôm sau... Các bà ấy làm tôi phát ớn lên
