- Thế à... Thế thì càng nên cho tôi xem giấy tờ... Họ sẽ hỏi tôi trên xe
có những ai...
- Tôi chẳng có giấy tờ gì hết.
- Sao lại thế ạ?
- Tôi xé đi, vứt hết rồi,
- Thế thì tôi phải đi báo...
- Thì cứ đi báo đi, rõ quỷ quái.
- Thời buổi này ông nói chuyện ma quỷ làm gì... Ông là sĩ quan hẳn?
Trí óc Rôstsin đang làm việc khẩn trương. Chàng trả lời qua kẽ răng:
- Vô chính phủ.
- Ra thế. Tôi hiểu... Tôi đã chở khá nhiều người như ông từ
Êkatêrinôxlav đi. - Người xa trưởng cầm lấy cây đèn, để vào giữa hai
bàn chân, rồi ngồi yên hồi lâu nhìn những đốm lửa than đầu máy đang
bay ngoài khung cửa sổ đen ngòm. - Ông hình như là người trí thức,
-ông ta nói khẽ. -Vậy xin ông báo cho tôi biết nên làm gì bây giờ?
Chuyến trước tôi có nói chuyện với một ông cũng là vô chính phủ,
người rất nghiêm trang chững chạc, tóc bạc bết lại từng mớ. Ông ta nói;
"Chúng tôi không cần đến những con đường sắt của anh, chúng tôi sẽ
phá sạch đi, để đừng ai còn nhắc nhở gì đến nữa. Đường sắt là cội
nguồn của nô dịch và của chủ nghĩa tư bản. Chúng tôi sẽ chia đều của
cải cho mọi người, con người phải sống tự do, không bị chính quyền
cai trị, sống như loài vật..." Ấy, thế thì xin đa tạ!... Ba mươi năm nay tôi
làm trên toa xe hỏa, tậu được ngôi nhà nho nhỏ ở Taganrôg, bà già nhà
tôi hiện đang ở đấy, với con dê nữa, hai cây mận ngoài vườn rau: vốn
liếng của tôi có thế thôi. Tôi cần cái tự do ấy để làm gì, để cho dê ra ăn
cỏ ngoài sườn đồi chăng? Ông thử nói cho tôi rõ: dưới chế độ cũ có trật
tự không? Cứ thử lấy toa hạng nhất chẳng hạng - trên toa yên tĩnh, ngăn
nắp, đường hoàng, ông thì hút xì gà, ông thì ngủ gật một cách trang
trọng. Mình cảm thấy đó là do bóc lột mà có được, đâu, lạy Chúa...
Mình đặt tay lên lưỡi trai, rón rén đi qua toa xe. Ở toa hạng ba dĩ nhiên
