rồi lên đường về những ấp, những làng đã thoát khỏi ách chiếm đóng
của quân Đức.
Alekxêy Kraxilnikôv cũng nghĩ đến chuyện đó. Anh ta bàn bạc với
Matriôna, cô em dâu, bàn cả với Katya Rôstsina nữa: bây giờ mà về
nhà có sớm quá không? Chỉ lo có chuyện gì lôi thôi. Về làng
Vlađimirxkôie thì khó xuôi lắm, còn có thể bị tra hỏi về vụ ám sát tên
hạ sĩ quan Đức. Người Đức họ không đùa với những chuyện như thế
đâu. Mặt khác, nhà cửa nay có còn đâu, chỉ còn một đống tro tàn: lại
phải dựng nhà, dọn sân, mà phải làm ngay giữa tiết thu này.
Năm con ngựa non lực lưỡng và ba chiếc xe tải chở đồ đạc, vải vóc,
và đầy đủ các thứ gia dụng, là phần riêng của Alekxêy Kraxilnikôv
trong đoàn xe tải của quân đội Makhnô. Những của cải này thu thập
được là nhờ công của Matriôna nhiều hơn, chứ Alekxêy chẳng lấy được
bao nhiêu. Matriôna mạnh dạn đi họp những khi toán trưởng hay đích
thân Makhnô đứng ra chia chiến lợi phẩm. Bao giờ chị ta cũng rất diện,
rất hung hăng, và muốn lấy gì là chị ta cứ lấy. Cũng có đôi anh mu-gích
chực tranh chấp với chị, nhưng xung quanh cứ cười ồ lên khi chị giật
phắt một thứ gì đấy trong tay anh ta - một chiếc khăn san, một chiếc áo
khoác, một miếng dạ tốt: "Tôi là đàn bà, tôi cần hơn, còn anh thì đằng
nào anh chẳng đem đi bán lấy tiền uống rượu, rõ đồ kẻ cướp! Không
khéo lại đang đêm cầm đến nhà tôi gạ gẫm cũng nên..." Chị ta đổi chác,
mua chuộc: mỗi lần đến lĩnh phần, trên xe của chị bao giờ cũng có một
thùng rượu để đổi lấy đồ đạc.
Alekxêy nghĩ mãi mà vẫn chưa dám quyết định, mãi cho đến khi có
một tin mừng là Xkôrôpađxki bị quân Đức và các đơn vị của bản thân
hắn bỏ rơi, đã ly khai chính quyền Hetman, quân xitsêvik của Petlyura
đã tiến vào Kiev, tuyên bố thành lập "Nước Cộng Hòa Dân chủ
Ukraik". Đồng thời đạo Hồng quân Ukraik cũng từ biên giới Xô-viết
tiến vào. Như thế thì chẳng còn gì đáng lo ngại nữa.
Không hở ra cho ai biết chút gì, Alekxêy đang đêm dắt mấy con
ngựa ngoài thảo nguyên về, đánh thức Matriôna và Katya dậy, sai dọn
