Ivanôvits có lẽ đó là món quý nhất trong tất cả những thứ chở trên ba
chiếc xe giàn của anh ta. Nàng là cái gì khác nữa, nếu không phải là
một nữ tỳ cướp được trong một thế giới đã đổ vỡ tan hoang? Alekxêy
Ivanôvits sẽ dựng lên trên đống tro tàn một ngôi nhà mới quây xung
quanh một dãy rào thật chắc để ngăn cách với người đời, sẽ cất giấu
của cải xuống hầm và sẽ nói, giọng rắn rỏi: "Katerina Đmitrievna, bây
giờ chỉ còn có mỗi một việc; cô nói rõ ý cô đi: ưng hay không..."
Một thành phố bị chiến tranh thiêu hủy, những đống tro tàn và những
ống khói lò sưởi cháy đen - nàng hình dung cả cuộc đời mình như thế
đấy. Những người nàng yêu dấu đều đã chết, những người thân của
nàng đều đã mất tích. Cách đây ít lâu Matriôna có nhận được một bức
thư của chồng là Xêmiôn gửi từ Xamara, cho biết rằng anh ta có theo
địa chỉ của nàng ghi đến phố Đvorianxkaia cũ, nhưng ở đấy chẳng có ai
là bác sĩ Bulavin cả, cũng chẳng có ai biết ông ta đem con gái đi đâu.
Katya chỉ còn lại hai người quý nàng và thương nàng như thương một
con mèo con bị lạc: Alekxêy và Matriôna. Nàng làm sao có thể từ chối
họ điều gì?
Lẽ ra, sau những năm trường đầy những biến cố dồn dập như cả một
thế kỷ, nàng đã từ lâu phải trở thành một bà già tiều tụy, khóc mãi lòa
cả mắt đi. Nhưng gió lạnh chỉ làm cho má nàng thêm thắm, và dưới lần
áo da cừu, nàng thấy ấm áp như hồi còn niên thiếu. Nàng thấy tuổi trẻ
của mình dường như không bao giờ phôi pha, và cái cảm giác ấy còn
làm cho nàng buồn nữa, vì phải chăng tâm hồn nàng đã già cỗi hơn
nhiều? Hay ngay cả tâm hồn nàng nữa cũng vẫn cứ thế?
Matriôna đã nhiều lần nói với Katya rằng "Chúa đã ràng buộc chúng
mình với nhau thì chỉ có Chúa mới cởi mối dây ấy ra được mà thôi".
Alekxêy không bao giờ ép nàng phải nghe những chuyện ấy. Nhưng đã
có mấy lần anh ta liều lĩnh thực sự để cứu nàng khỏi một tai họa hiển
nhiên: anh ta hành động như một người đàn ông có thể hành động vì
người đàn bà mà mình đã định dành riêng cho mình, Có gì, Katya sẽ
không thể từ chối anh ta được: nàng sẽ không biết nói gì để biện hộ cho
