họp này qua kỳ họp khác, không nói là còn nguyên nhưng chỉ thay đổi hình
thức, biến tướng từ dạng này sang dạng khác mà thôi.
Chứng kiến những cuộc cải cách kiểu Marathon như thế, nên tôi không
khỏi hoài nghi. Liên tưởng đến thời kỳ đen tối của nền kinh tế trong những
năm cuối thập niên 70, đầu 80. Lúc đó, Đảng ta cũng giải thích cho tình
trạng bi đát của nền kinh tế: “Đường lối không sai, chỉ tổ chức thực hiện
sai mà thôi”. Cách giải thích này khiến người ta liên tưởng đến câu chuyện
ngụ ngôn “Mèo đeo nhạc” của La Fonten. Cách giải thích đó đã trấn an
được một bộ phận dân chúng dân trí thấp, thiếu thông tin.
Ngày nay, khi hệ thống thông tin toàn cầu được kết nối, giải thích như vậy
nghe không ổn. Chính sách không thể đi vào cuộc sống và phát huy tác
dụng sao có thể gọi là đúng? Tại sao khi có chính sách khoán sản phẩm,
trao quyền sử dụng ruộng đất cho dân, lập tức sản lượng lương thực liên tục
tăng; tại sao khi giao quyền tự chủ tài chính cho giám đốc doanh nghiệp,
hàng trăm doanh nghiệp từ chỗ thua lỗ, sắp phá sản đã làm ăn có lãi; tại sao
khi Luật doanh nghiệp quy định quyền tự do kinh doanh, hàng ngàn doanh
nghiệp đã ra đời với số vốn đầu tư hàng tỷ USD chỉ trong vòng vài năm?
Câu trả lời đã rõ, những chính sách đúng đã thực sự đi vào đời sống đã phát
huy tác dụng trong một thời gian ngay sau đó. Còn những chính sách,
những cuộc cải cách Marathon, tiến hành trong hàng chục năm không phát
huy hiệu quả cần phải đặt ngay câu hỏi: Đâu là cội nguồn, là căn nguyên
của mọi vấn đề? Bởi cũng như những căn bệnh, lở loét ngoài da chưa hẳn
đã là mụn nhọt, mà sâu xa hơn là sự hỏng hóc từ lục phủ ngũ tạng, cần tìm
rõ căn nguyên, có như thế mới chữa trị triệt để tận gốc.
Gần đây, khi luồng vốn đầu tư nước ngoài sụt giảm một cách thảm hại, các
tỉnh, thành trong cả nước đua nhau trải thảm đỏ mà kịch bản đều na ná
nhau: Tiềm năng triển vọng; những dự án gọi vốn đầu tư; chính sách ưu đãi
thuê đất; chính sách hỗ trợ giải phóng mặt bằng; chính sách hỗ trợ xây
dựng cơ sở hạ tầng ngoài hàng rào; chính sách hỗ trợ đào tạo nhân công…
chính sách nào nghe cũng hấp dẫn, cũng tưởng như doanh nhân nào vào
cũng có thể phát tài trong nháy mắt.
Chính sách là vậy nhưng thực tế lại là một chuyện khác. Một doanh nhân