CON ĐƯỜNG HÓA RỒNG CỦA VIỆT NAM - Trang 26

Ngoài điều khoản phi lý của Hiến pháp rằng "đất đai thuộc quyền sở hữu
toàn dân do nhà nước thống nhất quản lý", người dân bị thêm nạn cường
hào ác bá của đảng viên và cán bộ nhà nước. Nếu xã hội công dân được
phát triển, hiệp hội của dân được tự do thành lập, thì dân có nơi bày tỏ nỗi
bất công để được giải quyết, thay vì viết đơn khiếu kiện hàng năm rồi vẫn
phải xuống đường biểu tình, xô sát với công an.
Vì quan niệm kinh tế thị trường là quyền tự do vô luật pháp, nên thấy các tệ
đoan xã hội xảy ra tại các nước đang chuyển hướng như Việt Nam hay
Trung Quốc, nhiều người lại đổ lỗi là do kinh tế thị trường mà ra. Sự thật
lại hoàn toàn khác. Kinh tế thị trường chỉ có thể phát triển trên một nền
tảng luật lệ phức tạp và tinh vị Không có nền tảng luật lệ đó là không thể có
kinh tế thị trường. Nền tảng luật lệ này phải khởi đi từ việc "ai làm ra luật",
tức là người dân phải có quyền trực tiếp hay gián tiếp tham gia vào tiến
trình làm luật, theo quy tắc gọi là dân chủ. Thứ nữa là phải có sự phân
quyền rõ rệt giữa người làm ra luật, người thi hành và người phân xử những
vi phạm, tức là phân quyền giữa hành pháp hay chính phủ, với lập pháp là
quốc hội và tư pháp là hệ thống tòa án từ trên xuống dưới. Vì các cơ quan
hay định chế của chính phủ có quyền ảnh hưởng rộng rãi nhất, không người
dân nào tránh khỏi, nên luật lệ về các cơ quan này phải công khai minh
bạch và tinh vi để khỏi gây ra nhũng lạm, mở đầu cho tham nhũng. Viên
chức tòa án phải được độc lập, y như các cơ quan giám định hoặc kiểm soát
việc làm của cơ quan công quyền cũng phải có tự do.
Người ta thường nói đơn giản gần như ngụy biện hay biện hộ cho tham
nhũng là xứ nào cũng có tham nhũng. Vấn đề là có quốc gia thực tâm coi
tham nhũng là vấn đề nên có thiện chí giải quyết. Cách giải quyết rốt ráo
nhất vẫn là giới hạn quyền lực của nhà nước và các đảng phái đồng thời gia
tăng quyền tự do của người dân bằng một hệ thống luật lệ công minh. Các
nước độc tài hay nói tới bài trừ tham nhũng, nhưng nếu đảng độc tài giành
độc quyền lãnh đạo và độc quyền diệt tham nhũng thì chả khác gì cho đạo
tặc khoác áo công an đi bắt kẻ cướp. Người dân không tin vào lối diệt tham
nhũng đó và xứ sở tiếp tục nghèo khổ, chỉ có tay chân nhà nước là giàu to.