Tên lóng của làng tôi đối với tôi rất dễ nhớ: 46 km cách cầu Lữ Hào.
Nhưng nhiều người lại gọi cái cầu này là cầu Marco Polo, là cái mà bây giờ
người ta gọi điểm đi vào Bắc Kinh. Cao Linh chắc chắn đã quên cái tên cũ
nhưng tôi thì không. Vào thời con gái của tôi người ta theo lời chỉ dẫn này
để đến được Hằng Tâm: đầu tiên tìm cái cầu Lữ Hào, rồi đi lộn lại 46 cây
số.
Chuyện đùa này gây nên ấn tượng là chúng tôi sống ở một cái làng
nhỏ tang thương với một dúm hai mươi, ba mươi người. Không phải thế
đâu. Khi tôi lớn lên có đến gần hai ngàn người sống ở đây. Làng tôi đông
đúc, nhà mọc lên san sát từ đầu này đến đầu kia thung lũng. Chúng tôi có
nghề đóng gạch, dệt vải và cả một cơ sở nhuộm. Làng tôi có một chợ phiên
họp 24 ngày trong một tháng, sáu nơi để thờ cúng và một trường tiểu học
nơi Cao Linh và tôi thường đến những khi chúng tôi không phải giúp việc
nhà. Chúng tôi có đủ các kiểu người bán hàng rong, đi từ nhà này sang nhà
khác bán tàu hũ tươi và bánh nhân ngọt nóng hổi, bánh quai vạc và kẹo đủ
màu. Nhiều người dân trong làng sẵn sàng mở hầu bao cho những món như
thế này. Với một vài xu, bạn có thể có tất cả những cái làm bạn vui lòng
ngon miệng như một người giàu có thật sự.
Trong làng dòng họ của chúng tôi được trọng vọng nhưng không quá
rõ ràng để gây nên những nỗi tị hiềm. Chúng tôi ăn thịt và tàu hũ hầu như
hàng ngày. Đông về chúng tôi có áo bông mới để mặc ấm, không còn mặc
áo vá nhé. Chúng tôi cũng có tiền để cúng vào chùa, xem ca kịch và đi chợ
phiên. Nhưng cánh đàn ông trong nhà thì lại có tham vọng. Họ bao giờ
cũng muốn có thêm nữa, nhiều hơn nữa. Họ nói ở Bắc Kinh người ta viết ra
những tài liệu quan trọng. Những tài liệu quan trọng này đòi hỏi một loại
mực tốt hơn. Bắc Kinh là mảnh đất có thể hái ra tiền. Vào những năm 20,
cha tôi, các ông chú và con trai họ kéo nhau ra tỉnh để bán mực. Kể từ đấy,
họ chủ yếu sống ở Bắc Kinh trong một căn phòng phía sau một cửa hiệu ở
khu vực bán đồ gốm sứ.
