được trở lại kiếp phù du có sống có chết, nhưng chính vì có sống có chết
mà trở thành sống động và quyến rũ muôn vàn, trong đó thiện ác đều có vai
trò của chúng. Cái nhìn sâu sắc nhất của Peter S. Beagle chính là ở điểm
này.
Tình yêu tất nhiên có sự hiện diện và đóng giữ vai trò tích cực lớn lao
của nó. Nếu như con kỳ lân cuối cùng không qua kinh nghiệm làm người
có sống có chết, có tình yêu trong cõi vô thường, con kỳ lân tất cũng bị dồn
nốt xuống biển để cho vua Haggard hoàn toàn làm chủ thế giới bằng thứ ảo
thuật đen của ông, dưới trướng là thứ phương tiện vô biên, sự khủng bố của
Con Bò Mộng Đỏ. Chính tình yêu là điểm le lói cuối cùng nổ tung thành cả
một vùng hào quang cứu lấy thế giới chỉ còn cách sự diệt vong có đường tơ
kẽ tóc. Lý tưởng đơn thuần cao vòi vọi của kỳ lân vẫn có thể bị con Bò
Mộng Đỏ dễ dàng nhận chìm, nhưng tình yêu thì không, dù là chỉ là một
điểm nhỏ. Tình yêu thắp bừng ngọn đèn bất úy, điều kiện cần và đủ để
thắng Khủng Bố dưới mọi hình thức mà cứu lấy thế giới này.
Cái Ác luôn luôn còn đó. Cái Ác không bao giờ bị tiêu diệt. Chỉ có
chúng ta là có thể bị tiêu diệt nếu để mất tình yêu. Đó là bức thông điệp tác
giả CON KỲ LÂN CUỐI CÙNG muốn để lại cho chúng ta.
Tất cả tình tiết truyện, nhân vật truyện, đối thoại, đều như xuất hiện trong
một giấc mộng bàng hoàng, không hẳn là ác mộng mà chìm đắm miên man
trong suy tư cho tới khi bừng tỉnh giữa ánh sáng, âm thanh, và hình ảnh
quen thuộc thường nhật.
Thoạt vào truyện, quả tình, chúng ta có cảm tưởng như thế giới ngày nay
hết chỗ cho kỳ lân, sau đó mới hay chẳng phải thế đâu. Mê có thể trải nhiều
kiếp, nhưng ngộ có thể chỉ trong sát na liền. Thiện - Ác, Phúc - Tội chẳng
hai! Như nước kia, gió thổi động thì thành sóng, gió dứt, sóng vẫn là nước,
cũng là ý trong Pháp Bảo Đàn kinh mà ra. Nhưng tuổi trẻ nào cũng khao
khát được chiêm ngưỡng lý tưởng tuyệt đối, được ôm ấp, được thờ phụng
cái Chân, cái Thiện, cái Mỹ tuyệt đối. Đành vậy chứ biết sao bây giờ. Tam
thập nhi lập, tứ thập nhi bất hoặc, ngũ thập tri thiên mạng. Đường đời là
thế, chẳng thể đốt giai đoạn được.
