51
Bởi vậy khi một Thầy Kabbalah Vĩ đại muốn nói với bạn điều gì, điều mà
người nói sẽ không phù phiếm, thô tục, thông thường, mà đúng hơn là một
bí ẩn, một lời tiên tri...
− Thomaso Garzoni, Il Theatro de vari e diversi cervelli mondani,
Venice, Zanfretti, 1583, discorso XXXVI
Các bản minh họa tôi tìm thấy ở Milan và Paris không đủ dùng. Signor
Garamond cho phép tôi tới Viện bảo tàng Đức ở Munich vài ngày.
Buổi tối tôi lui tới các quán bar vùng Schwabing - hay những hầm mộ khổng
lồ nơi các ông lão để ria mặc quần soóc dây đeo chơi nhạc và những cặp tình
nhân mỉm cười với nhau qua làn khói dày từ món lợn hấp bốc lên trên những vại
bia cỡ một lít - còn chiều thì tôi lục lọi các tập catalog bản sao. Đôi lúc tôi rời kho
tư liệu mà lang thang trong viện bảo tàng, nơi mỗi phát minh nhân loại đều được
tái dựng. Anh nhấn một cái nút, thế là sa bàn của công cuộc thăm dò dầu mỏ hiện
lên sống động với những mũi khoan đang miệt mài quay, anh bước chân vào một
tàu ngầm thực sự, anh khiến những hành tinh quay quanh trục, anh giả vờ sản
xuất a xít và các phản ứng dây chuyền. Một Viện bảo tồn ít tính Gothic, hoàn
toàn hướng về tương lai, đầy chật những tốp học sinh ngỗ nghịch được dạy rằng
cần lý tưởng hóa các kỹ sư.
Ở Viện bảo tàng Đức, anh cũng học được mọi thứ về mỏ: anh trèo xuống
một chiếc thang và thấy mình đang ở trong một khu mỏ đủ cả những đường hầm,
thang máy để vận chuyển người và ngựa, những lối đi chật hẹp có bọn trẻ bị bóc
lột gầy nhẳng (làm bằng sáp, tôi hy vọng như vậy) đang trườn bò. Anh đi theo
những đường hầm tối tăm bất tận, anh dừng lại bên rìa những hố sâu hun hút
không đáy, anh thấy lạnh buốt tận xương, và anh hầu như cảm thấy một luồng khí
mỏ phả tới. Tất cả đều bằng cỡ thật.
Tôi đang lang thang trong một đường hầm, tuyệt vọng không biết có còn
được thấy lại ánh sáng mặt trời chăng thì chạm mặt một người đàn ông đang nhìn
xuống qua rào chắn, một người khiến tôi ngờ ngợ. Khuôn mặt nhăn nheo, nhợt
nhạt, tóc trắng như cước, nom giống con cú. Nhưng quần áo thì không khớp, tôi
đã từng thấy khuôn mặt ấy, trên một bộ đồng phục nào đó. Cảm giác giống như
