117
Điên cuồng có một mái nhà khổng lồ
Nhận người đến từ mọi nẻo,
Đặc biệt nếu họ dư dật vàng trong túi.
− Sebastian Brant, Das Narrenschiff, 1494, 46
Tôi tỉnh dậy lúc hai giờ chiều, mụ mị, giảm trương lực. Tôi nhớ rất rõ mọi thứ,
nhưng tôi không biết liệu những gì tôi nhớ có thật không. Ý nghĩ đầu tiên của tôi
là chạy xuống dưới kia mua báo; rồi tôi tự bảo mình rằng thậm chí nếu một đạo
quân Thổ có lao vào Viện bảo tồn ngay sau sự kiện kia thì tin đó cũng không có
thời gian mà xuất hiện trên báo sáng.
Ngoài ra, Paris có những thứ khác để quan tâm vào hôm đó. Nhân viên lễ
tân báo với tôi ngay khi tôi xuống uống cốc cà phê. Thành phố đang trong cơn
náo động. Nhiều ga tàu điện ngầm đóng cửa; một số nơi cảnh sát đang dùng lực
lượng để giải tán đám đông; sinh viên đông như kiến cỏ, họ đang đi quá xa.
Tôi tìm thấy số của bác sĩ Wagner trong danh bạ điện thoại. Tôi thử gọi,
nhưng đương nhiên văn phòng của ông ta đóng cửa vào ngày Chủ nhật. Dù sao đi
nữa, tôi phải đi kiểm tra lại Viện bảo tồn. Nó mở cửa vào chiều Chủ nhật.
Ở khu Latin, hàng đoàn người đang hò hét khua cờ. Trên Ile de la Cité tôi
thấy hàng rào chướng ngại vật của cảnh sát. Có tiếng súng từ xa vẳng lại. Hẳn
năm ‘68 cũng thế này. Ở Sainte-Chapelle hẳn phải có một cuộc đụng độ, tôi ngửi
thấy mùi lựu đạn cay. Tôi nghe thấy người ta xông vào nhau, tôi không biết đó là
sinh viên hay cảnh sát; mọi người quanh tôi đều đang chạy. Một số người nấp sau
hàng rào cảnh sát, trong khi vài người khác ẩu đả trên phố. Thật đáng hổ thẹn: tôi
đứng đây với nền tư bản đang già cỗi đi, chờ cuộc cách mạng lắng xuống.
Rồi con đường quang quẻ lại, và tôi lần theo những con phố nhỏ quanh khu
Halles già cỗi, cho tới khi tôi lần nữa ở phố Saint-Martin. Viện bảo tồn đang mở
cửa, với sân trước màu trắng của nó, tấm biển trên mặt tiền: “Conservatoire des
Arts et Metiers, thành lập theo nghị định của Hội nghị Quốc ước vào ngày 19
tháng Vụ Nho, năm III... ở nơi trước kia là tu viện Saint-Martin-des-Champs
được xây dựng vào thế kỷ 11.” Mọi thứ bình thường, với một đám đông nhỏ ngày
Chủ nhật không biết gì đến cuộc hội hè của đám sinh viên.
