Con người đã không lầm khi dự tính điều đó. Chính lúc anh ta còn chưa
phát hiện ra dấu chân lợn lòi, hay chưa nghe thấy tiếng cành cây khô gãy răng
rắc dưới chân hươu nai, thì con chó của anh đã đứng sững lại, nghếch mũi
đánh hơi.
Mùi gì trong đám lá cây kia vậy?
Con vật gì vừa qua đây?
Con chó đã mau chóng khám phá ra vết chân của con thú trong rừng. Thế
là chó ta lao đi tìm mồi một cách chắc chắn: người đi săn chỉ việc chạy theo
sau mà thôi.
Khi đã nuôi dạy được chó rồi, con người đã tăng cường quyền lực mình
lên gấp bội. Từ nay anh ta đã sử dụng được tài đánh hơi của con vật, nó thính
mũi gấp trăm lần anh ta.
Vả lại người ta đã sử dụng không những cái mũi thính của chó, mà cả bộ
giò của con vật nữa. Trước khi con người luyện được ngựa để kéo xe, thì chó
đã được dùng để chở con người.
Chứng cớ là tại một chỗ cắm trại của những người đi săn thời tiền sử ở
miền Xi-bi-ri, người ta tìm thấy những mảnh xương chó bên cạnh bộ đồ yên
cương.
Thế là từ đó trở đi, loài chó đã có một vai trò ở bên cạnh con người trong
lịch sử tiến hóa của xã hội.
Người ta đã từng viết bao nhiêu cuốn sách về con vật thông minh đó, nó
biết cứu những khách bộ hành lạc đường ở vùng núi, biết giúp đỡ những
