Làm thế nào mà loài người, sau hàng chục vạn năm chỉ biết làm dụng cụ
bằng đá, bỗng tự nhiên làm được đồ dùng bằng kim khí? Và làm thế nào mà
tìm ra kim khí?
Ngày nay, hầu như không bao giờ ta tìm thấy đồng nguyên chất trong
thiên nhiên, nó vô cùng hiếm. Nhưng mấy nghìn năm tnrớc kia, đồng nguyên
chất còn khá nhiều trong thiên nhiên. Có khi đồng nhan nhản dưới chân mà
người ta không buồn để ý đến: thời đó các đồ dùng đều làm bằng đá rắn.
Hàng chục vạn năm trôi qua kho đá tốt để làm công cụ đã kiệt, vả lại
không phải bất kỳ loại đá rắn nào cũng chế ra được những công cụ có chất
lượng mới như rìu, cuốc, dao...
Ở nhiều vùng nạn thiếu đá rắn trở nên nghiêm trọng. Đó là một tai họa
lớn đối với loài người. Chẳng khác nào như nhà máy, công xưỏng của chúng
ta ngày nay không có sắt.
Để tìm được sắt chúng ta ngày càng phải đào sâu vào lòng đất để khai
thác quặng sắt.
Người thời xưa cũng đã làm như thế. Họ bắt tay vào đào những hầm mỏ:
đó là những hầm mỏ đầu tiên trong lịch sử nhân loại.
Những hầm mỏ đầu tiên đó sâu chừng mười tới mười hai mét và thường
tìm thấy ở những mỏ đá vôi, vì đá vôi và đá rắn thường ở gần nhau.
Người thời xưa xuống làm việc dưới hầm mỏ rất vất vả. Ho phải tụt
xuống hầm bằng dây hay bằng một cái sào dài có vết khắc. Ở dưới hầm thì
