tiếng hát để diễn tả cái chết và sự tái sinh của thần Đi-ô-ni-xốt, họ tin rằng
làm như thế sẽ giúp cho thiên nhiên thức tỉnh khỏi giấc ngủ mùa đông để ban
thóc lúa, hoa quả, và nho cho con người.
Những người nông dân đeo mặt nạ cải trang thành những con vật, nhảy
múa chung quanh những bàn thờ cúng thần.
Người lĩnh xướng bắt đầu ca về những đau khổ của thần Đi-ô-ni-xốt; ban
đồng ca hát đáp lại điệp khúc tiếp theo.
Những nghi lễ huyền bí ấy đã rất giống những buổi biểu diễn sân khấu
hiện nay. Người lĩnh xướng và đoàn người đeo mặt nạ nhảy múa là tiền thân
của những diễn viên sân khấu ngày nay. Người lĩnh xướng đó không những
diễn tả nỗi đau khổ của vị thần bằng lời ca mà còn bằng điệu bộ nữa. Anh ta
lấy nắm tay đấm ngực, giơ hai cánh tay lên trời để tỏ nỗi buồn khổ của mình.
Khi vị thần sống lại, thì những người đeo mặt nạ reo vui rầm rĩ, cười đùa,
nhạo cợt, nhăn nhó, rỡn nhau.
Các thế kỷ trôi qua và nội dung thần bí của bài ca, điệu múa trên bị quên
lãng đi.
Nhưng bản thân bài ca, điệu múa ấy thì vẫn còn lưu truyền mãi, và sau
này không dùng để ca ngợi thần thánh mà để ca ngợi những con người dũng
cảm và chế giễu thói hư tật xấu của xã hội.
Như vậy là người lĩnh xướng của ban đồng ca thời thượng cổ đã biến
thành diễn viên bi kịch sau này, và những người đeo mặt nạ thời xưa về sau
đã trở nên những diễn viên hài kịch, những anh hề.
Nhưng người lĩnh xướng thuở xưa không chỉ là người diễn viên sân khấu
đầu tiên, mà còn là người ca sĩ đầu tiên nữa. Thoạt đầu anh chỉ hát trong hàng
ngũ của ban đồng ca; về sau, anh cũng biểu diễn một mình nữa.
Sau khi đã tách ra khỏi các cuộc cúng lễ theo tục lệ thì bài ca được người
ta hát lên không riêng gì trong những nghi lễ thần bí mà cả ở bàn tiệc để chúc
mừng người tù trưởng bộ lạc đang chén anh chén chú với các tướng lĩnh của
